File .htaccess là gì? Tính năng, cách tạo & cấu hình chuẩn

Nếu bạn đang làm việc với các website, đặc biệt là những trang sử dụng máy chủ Apache, thì có lẽ bạn đã nghe đến khái niệm “file .htaccess”. Vậy file .htaccess là gì, có những tính năng gì, cách tạo và cấu hình như thế nào? Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu tất cả những điều bạn cần biết về file này.

File .htaccess là gì?

File .htaccess (Hypertext Access) là một tệp cấu hình quan trọng được sử dụng trên các máy chủ web chạy Apache. Đây là công cụ mạnh mẽ giúp quản trị viên có thể điều chỉnh nhiều chức năng của máy chủ một cách linh hoạt và hiệu quả. Với file .htaccess, bạn có thể dễ dàng thực hiện điều hướng trang web, bật hoặc tắt các tính năng tùy chọn, và bảo vệ một số khu vực nhất định của website.

Một điểm nổi bật của .htaccess là khả năng tác động trực tiếp đến thư mục hiện tại và tất cả các thư mục con. Nhờ đó, bạn có thể quản lý quyền truy cập, tối ưu hóa trải nghiệm người dùng và cải thiện bảo mật cho toàn bộ hệ thống thư mục. File này thường được sử dụng để:

• Thiết lập các tùy chọn như kích hoạt hoặc vô hiệu hóa một số tính năng trên website.
• Quản lý truy cập: Giới hạn hoặc cho phép người dùng truy cập vào một số khu vực của trang web.

Vị trí của File .htaccess

File .htaccess thường nằm trong thư mục gốc của website, ngang hàng với các thư mục như public_html, www, và file robots.txt. Đây là vị trí quan trọng, giúp file .htaccess có thể kiểm soát và quản lý nhiều tính năng trên toàn bộ trang web.

Để tìm file .htaccess, bạn có thể làm theo các bước đơn giản sau, tùy thuộc vào loại host mà bạn đang sử dụng:

Với Hosting dùng cPanel

• Mở File Manager.
• Truy cập vào thư mục public_html.
• Tìm và chọn file .htaccess.

Với Hosting dùng DirectAdmin

• Truy cập File Manager.
• Chọn thư mục public_html.
• Tìm và chọn file .htaccess.

Nếu bạn không thấy file .htaccess, có thể file này đang bị ẩn. Hãy bật chế độ hiển thị các file ẩn trong File Manager để có thể truy cập và chỉnh sửa. Đây là file cấu hình quan trọng, vì vậy hãy cẩn thận khi thực hiện bất kỳ thay đổi nào để đảm bảo website hoạt động ổn định.

Chức năng của file .htaccess

Tăng cường bảo mật cho WordPress: Bảo vệ website luôn là ưu tiên hàng đầu của mọi quản trị viên (Admin). Dù bạn không phải là coder hay developer, bạn vẫn có thể sử dụng sức mạnh của file .htaccess để cải thiện đáng kể tính bảo mật cho trang WordPress của mình.

Các thao tác với .htaccess giúp bảo vệ thư mục, hạn chế quyền truy cập, và ngăn chặn nhiều mối đe dọa từ bên ngoài.

Xử lý yêu cầu mà không cần khởi động lại máy chủ: File .htaccess cho phép bạn xử lý các yêu cầu (request) đến server một cách linh hoạt mà không cần phải tải lại hoặc khởi động lại toàn bộ máy chủ web. Điều này mang lại nhiều lợi ích như:

• Phân quyền dễ dàng: Người dùng không cần là quản trị viên (administrator) vẫn có thể chỉnh sửa các tính năng như giới hạn quyền truy cập (restrict access), xác thực người dùng (authenticator), và quản lý quyền hạn (authorization) mà không cần thay đổi toàn bộ cấu hình của Apache.
• Quản lý Hosting hiệu quả: Nhà cung cấp dịch vụ hosting có thể dễ dàng phân quyền cho người dùng, đảm bảo họ chỉ truy cập được các thư mục thuộc quyền quản lý của mình, giúp tăng cường tính bảo mật và kiểm soát chặt chẽ hơn.
• Phù hợp cho các hệ thống quản lý nội dung (CMS): File .htaccess là công cụ hoàn hảo cho việc quản lý và tùy chỉnh các hệ thống CMS như WordPress, Joomla, hoặc Drupal, giúp cải thiện khả năng bảo mật và tối ưu hóa hiệu suất mà không yêu cầu các thao tác phức tạp từ người quản trị.

Hướng dẫn tạo file .htaccess

1. Tạo bằng Notepad (Windows)

Bước 1: Đầu tiên, bạn cần mở ứng dụng Notepad trên máy tính của mình. Notepad là một công cụ đơn giản nhưng rất hữu ích để soạn thảo văn bản hoặc mã lệnh mà không có định dạng phức tạp.

Bước 2: Tiếp theo, bạn hãy nhập nội dung mà bạn muốn lưu vào file. Ví dụ, nếu bạn đang làm việc với WordPress, bạn có thể bắt đầu bằng cách nhập đoạn mã cơ bản sau đây:

# BEGIN WordPress
RewriteEngine On
RewriteBase /
RewriteRule ^index\.php$ - [L]
RewriteCond %{REQUEST_FILENAME} !-f
RewriteCond %{REQUEST_FILENAME} !-d
RewriteRule . /index.php [L]

# END WordPress

Đoạn mã này rất quan trọng vì nó giúp cấu hình các quy tắc viết lại URL cho trang web WordPress của bạn, đảm bảo rằng các liên kết hoạt động đúng cách và người dùng có thể truy cập nội dung một cách dễ dàng.

Bước 3: Sau khi đã nhập xong nội dung, bạn hãy chọn menu File ở góc trên bên trái, rồi nhấn vào tùy chọn Save As. Khi hộp thoại lưu xuất hiện, bạn cần đặt tên cho file là .htaccess. Lưu ý rằng phần mở rộng của file phải chính xác để nó có thể hoạt động như mong muốn.

Trong phần định dạng, hãy chọn All Files để đảm bảo rằng file được lưu đúng cách mà không bị thêm bất kỳ định dạng nào khác. Cuối cùng, nhấn nút OK để hoàn tất quá trình lưu file.

Việc tạo và lưu file .htaccess là một bước quan trọng trong việc quản lý cấu hình máy chủ cho website của bạn, đặc biệt là khi bạn sử dụng nền tảng WordPress. Hãy chắc chắn rằng bạn đã kiểm tra kỹ lưỡng nội dung trong file trước khi lưu để tránh gặp phải lỗi không mong muốn trong quá trình vận hành trang web.

2. Tạo qua File Manager trong Hosting

Bước 1: Đầu tiên, bạn cần đăng nhập vào tài khoản Hosting của mình. Điều này thường được thực hiện thông qua một trang web quản lý hosting mà bạn đã đăng ký. Bạn sẽ cần nhập tên người dùng và mật khẩu để truy cập vào bảng điều khiển của tài khoản.

Bước 2: Sau khi đã đăng nhập thành công, bạn hãy tìm kiếm và mở File Manager. Đây là công cụ cho phép bạn quản lý các tập tin và thư mục trên máy chủ của mình.

Khi đã vào trong File Manager, hãy nhấp chuột phải vào khu vực trống trong thư mục gốc, nơi thường chứa các tệp tin quan trọng của website (thường là thư mục public_html). Từ menu hiện ra, bạn chọn tùy chọn New File để tạo một tệp tin mới.

Bước 3: Tiếp theo, một hộp thoại sẽ xuất hiện yêu cầu bạn nhập tên cho tệp tin mới. Bạn hãy nhập tên là .htaccess, đây là một tệp cấu hình quan trọng giúp điều chỉnh cách hoạt động của máy chủ web.

Sau khi đã nhập tên xong, bạn chỉ cần nhấn nút Create để hoàn tất quá trình tạo tệp tin này. Việc này sẽ giúp bạn có thể thiết lập các quy tắc và cấu hình cho website của mình một cách hiệu quả hơn.

3. Tạo trên hệ điều hành Linux

Bước 1: Đầu tiên, bạn cần truy cập vào hệ điều hành Linux của mình. Sau khi đã đăng nhập thành công, hãy mở cửa sổ terminal. Terminal là một công cụ rất hữu ích cho phép bạn tương tác trực tiếp với hệ thống thông qua các lệnh dòng lệnh.

Bước 2: Tiếp theo, để tạo một file mới có tên là .htaccess, bạn sẽ sử dụng lệnh sau trong terminal:

touch .htaccess

Lệnh touch không chỉ giúp bạn tạo ra một file mới mà còn có thể được sử dụng để cập nhật thời gian sửa đổi của file nếu nó đã tồn tại. File .htaccess thường được sử dụng trong các máy chủ web để cấu hình các thiết lập như quyền truy cập, chuyển hướng URL và nhiều tính năng khác liên quan đến bảo mật và hiệu suất của website.

Bước 3: Nếu bạn muốn sao chép file này về máy tính Windows của mình, bạn có thể thực hiện điều đó bằng cách nén file trước khi tải xuống. Việc nén file sẽ giúp giảm kích thước và làm cho quá trình truyền tải trở nên nhanh chóng hơn.

Sau khi đã tải file nén về máy tính Windows, bạn chỉ cần giải nén nó để có thể sử dụng file .htaccess trên hệ thống của mình. Quá trình này không chỉ đơn giản mà còn đảm bảo rằng bạn có thể dễ dàng quản lý và sử dụng các file cần thiết cho dự án của mình.

Hướng dẫn cấu hình file .htaccess

1. Thay đổi trang báo lỗi

Bạn có khả năng tùy chỉnh các trang báo lỗi trên website của mình thông qua việc sử dụng chỉ thị ErrorDocument. Điều này cho phép bạn xác định các trang HTML cụ thể sẽ được hiển thị khi người dùng gặp phải những lỗi nhất định trong quá trình truy cập.

Ví dụ, bạn có thể cấu hình như sau:

ErrorDocument 404 /404.html
ErrorDocument 500 /500.html

Trong đoạn mã trên, /404.html là đường dẫn đến trang mà bạn muốn hiển thị khi xảy ra lỗi 404, tức là khi người dùng cố gắng truy cập một trang không tồn tại trên website của bạn. Tương tự, /500.html là đường dẫn đến trang sẽ được hiển thị khi có lỗi máy chủ (lỗi 500), thường xảy ra khi có vấn đề với server hoặc mã nguồn của website.

Việc tùy chỉnh các trang báo lỗi này không chỉ giúp cải thiện trải nghiệm người dùng mà còn tạo cơ hội để bạn cung cấp thông tin hữu ích hơn cho họ, chẳng hạn như hướng dẫn quay lại trang chính hoặc liên hệ với bộ phận hỗ trợ. Điều này có thể làm giảm tỷ lệ thoát của người dùng và giữ chân họ lâu hơn trên trang web của bạn.

2. Chuyển hướng URL

Để thực hiện việc chuyển hướng người dùng từ một địa chỉ URL cũ sang một địa chỉ URL mới, bạn có thể áp dụng chỉ thị Redirect. Đây là một phương pháp rất hữu ích trong việc quản lý các liên kết trên website, đặc biệt khi bạn muốn đảm bảo rằng người dùng không bị mất thông tin hoặc trải nghiệm kém khi họ truy cập vào những trang đã không còn tồn tại.

Ví dụ cụ thể cho việc này như sau:

Redirect 301 /oldpage.html http://www.example.com/newpage.html

Chỉ thị này có nghĩa là bạn đang thiết lập một chuyển hướng vĩnh viễn (mã trạng thái 301) từ trang oldpage.html sang trang newpage.html. Điều này có nghĩa là khi người dùng cố gắng truy cập vào oldpage.html, họ sẽ tự động được đưa đến newpage.html.

Việc sử dụng mã trạng thái 301 rất quan trọng vì nó không chỉ giúp người dùng dễ dàng tìm thấy nội dung mới mà còn giúp các công cụ tìm kiếm hiểu rằng trang cũ đã được thay thế bằng trang mới. Nhờ đó, thứ hạng của trang mới trên các công cụ tìm kiếm cũng sẽ được cải thiện, và bạn sẽ tránh được tình trạng mất lưu lượng truy cập do các liên kết hỏng.

3. Cấm truy cập từ địa chỉ IP

Nếu bạn muốn ngăn chặn một địa chỉ IP cụ thể không được phép truy cập vào trang web của mình, bạn có thể thực hiện điều này bằng cách thêm một đoạn mã vào file .htaccess của website. File .htaccess là một tệp cấu hình quan trọng trong môi trường máy chủ web Apache, cho phép bạn quản lý nhiều khía cạnh khác nhau của website, bao gồm cả việc kiểm soát quyền truy cập.

Cụ thể, để chặn một địa chỉ IP, bạn chỉ cần thêm dòng mã sau vào file .htaccess:

deny from 192.168.1.123

Trong đó, “192.168.1.123” là địa chỉ IP mà bạn muốn chặn. Khi bạn thực hiện thao tác này, bất kỳ yêu cầu nào từ địa chỉ IP đó sẽ bị từ chối, và người dùng sẽ không thể truy cập vào trang web của bạn.

Ngoài ra, nếu bạn muốn chặn nhiều địa chỉ IP khác nhau, bạn có thể dễ dàng làm điều này bằng cách lặp lại dòng mã trên với các địa chỉ IP khác nhau. Ví dụ:

deny from 192.168.1.124
deny from 192.168.1.125

Bằng cách này, bạn có thể tạo một danh sách các địa chỉ IP không được phép truy cập vào website của mình, giúp bảo vệ trang web khỏi những truy cập không mong muốn hoặc những hành vi xâm phạm. Việc sử dụng file .htaccess để quản lý quyền truy cập là một phương pháp hiệu quả và đơn giản để tăng cường bảo mật cho website của bạn.

4. Bảo vệ thư mục bằng mật khẩu

Để yêu cầu người dùng xác thực khi họ cố gắng truy cập vào một thư mục nhất định trên máy chủ web của bạn, bạn có thể áp dụng đoạn mã sau đây:

AuthType Basic
AuthName "Khu vực hạn chế"
AuthUserFile /path/to/.htpasswd
Require valid-user

Trong đoạn mã này, AuthType Basic chỉ định rằng phương thức xác thực được sử dụng là loại cơ bản. Điều này có nghĩa là người dùng sẽ phải nhập tên đăng nhập và mật khẩu để có thể truy cập vào thư mục đó.

Tiếp theo, AuthName "Khu vực hạn chế" là thông điệp mà người dùng sẽ thấy trong hộp thoại xác thực. Thông điệp này giúp người dùng hiểu rằng họ đang cố gắng truy cập vào một khu vực cần có quyền truy cập đặc biệt.

Phần AuthUserFile /path/to/.htpasswd chỉ ra đường dẫn đến tệp .htpasswd, nơi lưu trữ thông tin đăng nhập của người dùng, bao gồm tên người dùng và mật khẩu đã được mã hóa. Bạn cần thay thế /path/to/.htpasswd bằng đường dẫn chính xác đến tệp này trên máy chủ của bạn.

Cuối cùng, dòng lệnh Require valid-user yêu cầu rằng người dùng phải cung cấp thông tin đăng nhập hợp lệ để được phép truy cập vào thư mục. Nếu thông tin không chính xác hoặc không tồn tại, họ sẽ bị từ chối quyền truy cập.

Đoạn mã này rất hữu ích cho việc bảo vệ các thư mục nhạy cảm trên trang web của bạn, đảm bảo rằng chỉ những người dùng đã được xác thực mới có thể truy cập vào nội dung bên trong.

5. Tự động thêm www vào URL

Nếu bạn muốn tự động thêm tiền tố “www” vào tất cả các URL trên trang web của mình, bạn có thể sử dụng đoạn mã dưới đây. Đoạn mã này sẽ giúp chuyển hướng tất cả các yêu cầu không có “www” sang phiên bản có “www”, đảm bảo rằng người dùng luôn truy cập vào đúng địa chỉ mà bạn mong muốn.

RewriteEngine On
RewriteCond %{HTTP_HOST} !^www\.example\.com [NC]
RewriteRule ^(.*)$ http://www.example.com/$1 [L,R=301]

Trong đoạn mã này:

1. RewriteEngine On: Dòng lệnh này kích hoạt tính năng Rewrite trong Apache, cho phép bạn thực hiện các quy tắc chuyển hướng.
2. RewriteCond %{HTTP_HOST} !^www.example.com [NC]: Dòng này kiểm tra điều kiện. Nó xác định rằng nếu tên miền không bắt đầu bằng “www.example.com”, thì quy tắc tiếp theo sẽ được áp dụng. [NC] có nghĩa là không phân biệt chữ hoa chữ thường.

3. RewriteRule ^(.*)$ http://www.example.com/$1 [L,R=301]: Đây là quy tắc chuyển hướng chính. Nó sẽ chuyển hướng tất cả các yêu cầu đến URL có “www”. $1 đại diện cho phần còn lại của URL mà người dùng đã nhập, và [L,R=301] chỉ định rằng đây là một chuyển hướng vĩnh viễn (301) và không có quy tắc nào khác sẽ được xử lý sau đó.

Bằng cách sử dụng đoạn mã này, bạn sẽ cải thiện khả năng truy cập và SEO cho trang web của mình, vì nó giúp tránh tình trạng trùng lặp nội dung giữa các phiên bản URL có và không có “www”.

6. Bắt buộc sử dụng HTTPS

Để đảm bảo rằng tất cả người dùng đều truy cập vào trang web của bạn thông qua giao thức HTTPS, bạn có thể sử dụng đoạn mã sau đây. Việc này rất quan trọng vì HTTPS cung cấp một lớp bảo mật bổ sung cho dữ liệu được truyền tải giữa trình duyệt của người dùng và máy chủ web, giúp bảo vệ thông tin nhạy cảm khỏi các cuộc tấn công.

Dưới đây là đoạn mã mà bạn có thể thêm vào file cấu hình của máy chủ web:

RewriteEngine On
RewriteCond %{HTTPS} off
RewriteRule ^(.*)$ https://%{HTTP_HOST}/$1 [L,R=301]

Trong đoạn mã này, RewriteEngine On sẽ kích hoạt tính năng viết lại URL. Tiếp theo, điều kiện RewriteCond %{HTTPS} off kiểm tra xem kết nối hiện tại có phải là không an toàn (HTTP) hay không. Nếu đúng như vậy, thì quy tắc RewriteRule sẽ được áp dụng, chuyển hướng tất cả yêu cầu đến phiên bản HTTPS của trang web.

Cụ thể, ^(.*)$ đại diện cho bất kỳ đường dẫn nào mà người dùng đang cố gắng truy cập, và https://%{HTTP_HOST}/$1 sẽ tạo ra URL mới với giao thức HTTPS, nơi %{HTTP_HOST} là tên miền của bạn và $1 là phần đường dẫn mà người dùng đã yêu cầu. Cuối cùng, [L,R=301] chỉ định rằng đây là một chuyển hướng vĩnh viễn (301), giúp cải thiện SEO và thông báo cho các công cụ tìm kiếm rằng URL đã thay đổi.

Một số lưu ý khi sử dụng file .htaccess

Khi sử dụng file .htaccess, có một số lưu ý quan trọng mà bạn cần phải chú ý để đảm bảo website hoạt động ổn định và an toàn:

• Kiểm tra trước khi thêm mã: File .htaccess chỉ cần một dòng lệnh RewriteEngine On để kích hoạt chức năng điều hướng. Vì vậy, trước khi thêm bất kỳ đoạn mã mới nào, hãy sử dụng tổ hợp phím Ctrl + F để tìm xem dòng lệnh này đã có trong file hay chưa. Điều này giúp tránh việc thêm lặp lại không cần thiết.
• Bảo mật file .htaccess: Đây là một file rất quan trọng đối với hoạt động và bảo mật của website, vì vậy cần bảo vệ nó cẩn thận. Hạn chế quyền truy cập và chỉnh sửa không đúng cách để tránh việc người khác có thể can thiệp gây lỗi hoặc lỗ hổng bảo mật cho website của bạn.
• Tạo bản sao lưu (backup) trước khi chỉnh sửa: Trước khi thực hiện bất kỳ thay đổi nào, bạn nên sao lưu toàn bộ nội dung của file .htaccess. Điều này sẽ giúp bạn dễ dàng khôi phục lại cấu hình ban đầu nếu có sai sót xảy ra. Việc cấu hình sai .htaccess có thể khiến toàn bộ website không hoạt động hoặc gặp phải các sự cố không mong muốn, nên việc backup là rất cần thiết để tránh rủi ro.

Một số câu hỏi thường gặp về file .htaccess

Tại sao tôi không tìm thấy file .htaccess trong hệ thống tập tin?

Trên hầu hết các trình quản lý tệp của hosting, các tệp bắt đầu bằng dấu chấm (.) như .htaccess được coi là tệp ẩn vì lý do bảo mật. Vì vậy, chúng thường không hiển thị theo mặc định.

Để hiển thị file .htaccess, bạn chỉ cần làm theo các bước sau:

• Vào Cài đặt (Settings).
• Tích chọn mục Hiển thị tệp tin ẩn (dotfiles).
• Nhấn Lưu (Save) để áp dụng thay đổi.

Thư mục gốc trên Hosting không có file .htaccess thì phải làm gì?

Nếu không tìm thấy file .htaccess, bạn có thể tự tạo mới. Cách thực hiện như sau:

• Vào phần Tệp (File) trong trình quản lý.
• Chọn Tạo tệp mới (Create new file) và đặt tên file là .htaccess.
• Nhấn Tạo (Create) để hoàn tất.

Lưu ý: Bạn cũng có thể tạo file .htaccess trên máy tính của mình, sau đó tải lên thư mục gốc của website (ngang hàng với file robots.txt).

File .htaccess là một công cụ mạnh mẽ giúp quản lý và tùy chỉnh các hành vi của website trên máy chủ Apache. Từ việc chuyển hướng URL, bảo mật đến tối ưu hóa SEO, file này mang lại sự linh hoạt và kiểm soát lớn cho các quản trị viên web. Tuy nhiên, do sức mạnh và khả năng tác động sâu rộng của nó, bạn cần thận trọng khi chỉnh sửa để tránh những lỗi không đáng có.

InterData.vn cung cấp dịch vụ thuê VPS giá rẻ và thuê hosting chất lượng cao với nhiều tùy chọn cấu hình, từ cơ bản đến nâng cao, phù hợp cho cả cá nhân và doanh nghiệp. Bên cạnh đó, InterData còn mang đến Cloud Server mạnh mẽ với khả năng mở rộng linh hoạt, đáp ứng nhu cầu của các hệ thống lớn. Ngoài ra, dịch vụ thuê Server vật lý tại InterData đảm bảo hiệu suất tối ưu và bảo mật cao, giúp doanh nghiệp yên tâm vận hành hệ thống lâu dài.

Để được tư vấn về gói dịch vụ phù hợp, vui lòng liên hệ qua website hoặc hotline 1900.636822.