Latency là gì? Hiểu đúng về độ trễ mạng và cách giảm thiểu

Latency là một thuật ngữ quen thuộc trong lĩnh vực mạng và công nghệ, đặc biệt đối với những ai quan tâm đến hiệu suất kết nối Internet. Vậy Latency là gì và tại sao nó lại quan trọng đến vậy? Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết về Latency, các yếu tố ảnh hưởng đến Latency và cách đo lường cũng như tối ưu hóa để mang lại hiệu suất tốt nhất cho hệ thống mạng. Đọc ngay và đừng bỏ lỡ chủ đề này nhé!

Latency là gì?

Latency, hay còn gọi là độ trễ, là một thuật ngữ rất phổ biến trong lĩnh vực công nghệ thông tin, đặc biệt là trong các hệ thống mạng. Latency đề cập đến khoảng thời gian chậm trễ giữa lúc một yêu cầu được gửi đi và lúc nhận được phản hồi từ hệ thống.

Độ trễ chính là thời gian mà dữ liệu hoặc tín hiệu cần để di chuyển từ điểm A đến điểm B trong một mạng hoặc hệ thống.

Latency được đo lường bằng đơn vị thời gian như giây hoặc mili giây và là một chỉ số quan trọng để đánh giá hiệu quả hoạt động của các hệ thống mạng và ứng dụng.

Khi latency thấp, người dùng sẽ có trải nghiệm mượt mà hơn khi sử dụng mạng và ứng dụng. Ngược lại, khi latency cao, dữ liệu truyền tải có thể bị chậm trễ, hiệu suất giảm và trải nghiệm của người dùng bị suy giảm.

Độ trễ Latency đặc biệt quan trọng trong các lĩnh vực như game trực tuyến, các ứng dụng như video call và livestream, trong môi trường điện toán đám mây và các hệ thống lưu trữ dữ liệu.

Lý do vì sao độ trễ lại quan trọng?

Latency là một yếu tố quan trọng vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất của mạng và trải nghiệm người dùng. Độ trễ thấp mang lại trải nghiệm mượt mà hơn khi sử dụng ứng dụng hoặc kết nối mạng, trong khi độ trễ cao sẽ làm giảm hiệu suất và gây gián đoạn quá trình sử dụng.

Latency cao có thể làm chậm quá trình xử lý và thu thập dữ liệu, dẫn đến việc xử lý thông tin từ các cảm biến không kịp thời. Điều này không chỉ gây khó khăn trong việc đưa ra quyết định mà còn làm giảm hiệu quả hoạt động của hệ thống.

Ngoài ra, nếu độ trễ cao kéo dài, những khoản đầu tư vào cơ sở hạ tầng mạng có thể không phát huy hết hiệu quả, gây lãng phí nguồn lực và làm giảm trải nghiệm khách hàng.

Các yếu tố gây ra Latency

Có nhiều yếu tố gây ra độ trễ, bao gồm các vấn đề liên quan đến đường truyền dữ liệu và xử lý hệ thống. Cùng tìm hiểu rõ các yếu tố tạo nên Latency là gì ngay dưới đây:

Khoảng cách giữa các thiết bị: Khoảng cách địa lý giữa hai thiết bị trong mạng là một nguyên nhân chính gây ra độ trễ. Tín hiệu mất thêm thời gian để di chuyển nếu khoảng cách giữa các thiết bị trong mạng quá xa.

Thời gian xử lý của thiết bị mạng: Các bộ định tuyến, thiết bị chuyển mạch, hoặc firewall đều cần thời gian để xử lý gói tin trước khi truyền đi, và thời gian xử lý này góp phần làm tăng độ trễ.

Tốc độ truyền tải tín hiệu: Tốc độ truyền tải của mạng cũng ảnh hưởng đến độ trễ. Tốc độ truyền tải càng cao, thời gian để dữ liệu di chuyển qua hệ thống càng ngắn dẫn đến tăng độ trễ.

Số lượng thiết bị chuyển tiếp: Tín hiệu phải đi qua càng nhiều thiết bị, thời gian xử lý càng lâu, dẫn đến tăng độ trễ, vì mỗi thiết bị đều cần thời gian để tiếp nhận và truyền tải tín hiệu.

Các vấn đề về phần cứng và phần mềm: Hiệu suất phần cứng và các lỗi phần mềm cũng có thể làm tăng thời gian xử lý, gây ra độ trễ trong hệ thống mạng.

Ảnh hưởng của Latency đối với các lĩnh vực chính

Ứng dụng tài chính

Latency cao trong các giao dịch chứng khoán… có thể làm mất đi cơ hội giao dịch với giá tốt nhất, gây ra tổn thất tài chính lớn cho các nhà đầu tư.

Ví dụ, một lệnh mua bán cổ phiếu nếu bị chậm trễ chỉ vài mili giây có thể khiến giá thay đổi, dẫn đến việc nhà đầu tư không mua được cổ phiếu ở mức giá mong muốn.

Ứng dụng y tế

Trong lĩnh vực y tế, đặc biệt là trong các hệ thống chăm sóc sức khỏe từ xa, độ trễ cao có thể ảnh hưởng đến việc tư vấn bệnh nhân qua video. Latency gây ra hiện tượng giật lag, làm giảm hiệu quả của quá trình chẩn đoán và điều trị từ xa.

ERP (Enterprise Resource Planning)

Đối với các doanh nghiệp sử dụng hệ thống ERP, độ trễ cao có thể làm chậm quá trình cập nhật thông tin như đơn hàng, quản lý chuỗi cung ứng. Điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng ra quyết định và hiệu quả hoạt động tổng thể của doanh nghiệp.

Tốc độ tải trang web và SEO

Tốc độ tải trang web là một yếu tố vô cùng quan trọng trong trải nghiệm người dùng và thứ hạng SEO. Latency cao sẽ làm chậm tốc độ tải trang web, dẫn đến trải nghiệm người dùng kém, tăng tỷ lệ thoát trang và ảnh hưởng xấu đến xếp hạng SEO trên các công cụ tìm kiếm như Google.

Latency cao có thể làm chậm quá trình tải trang web, dẫn đến các vấn đề như: trải nghiệm người dùng (UX) kém, giảm thứ hạng SEO, giảm tỷ lệ chuyển đổi đối với các trang thương mại điện tử…

Hệ thống đám mây

Trong các hệ thống đám mây, Latency ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ truyền tải dữ liệu, đồng bộ hóa dữ liệu giữa các máy chủ, và hiệu suất của ứng dụng. Đặc biệt đối với các ứng dụng doanh nghiệp sử dụng dịch vụ SaaS, độ trễ cao sẽ làm giảm tốc độ phản hồi, gây gián đoạn công việc và giảm năng suất.

Latency cao khiến người dùng cuối gặp phải hiện tượng giật lag hoặc mất kết nối khi sử dụng các dịch vụ đám mây như Google Drive, Dropbox, hoặc các công cụ làm việc nhóm như Microsoft 365.

Game trực tuyến

Latency là yếu tố quyết định trong trải nghiệm của người chơi game trực tuyến. Trong các game hành động hoặc đối kháng, chỉ cần một vài mili giây trễ có thể làm thay đổi kết quả trận đấu.

Ví dụ, khi người chơi thực hiện một hành động như bắn hoặc né tránh, nếu độ trễ cao, lệnh đó sẽ đến máy chủ chậm hơn so với đối thủ, dẫn đến mất lợi thế hoặc thất bại. Điều này khiến game trở nên không công bằng và làm người chơi cảm thấy khó chịu.

Ứng dụng video call

Trong các cuộc gọi video, Latency cao sẽ gây ra hiện tượng “lag” hoặc giật hình, khiến cả âm thanh và hình ảnh không được đồng bộ. Điều này làm cho các cuộc hội thoại trở nên rời rạc, gây khó khăn trong việc trao đổi thông tin.

Ví dụ, khi bạn nói trong cuộc gọi video, độ trễ là khoảng thời gian giữa khi bạn nói và khi người khác nghe thấy giọng nói của bạn.

Livestream

Độ trễ cao có thể làm gián đoạn việc phản hồi các câu hỏi hoặc yêu cầu từ khán giả trong thời gian thực. Chẳng hạn, khi streamer phát video trực tiếp và nhận các câu hỏi từ người xem, nếu độ trễ quá cao, thời gian trả lời sẽ bị kéo dài, gây khó chịu cho cả hai phía.

Cách đo Latency đơn giản nhất

Đo độ trễ là một bước quan trọng để xác định hiệu suất của mạng hoặc hệ thống. Có nhiều phương pháp để đo độ trễ, nhưng dưới đây là ba phương pháp phổ biến:

Round Trip Time (RTT)

RTT là thời gian mà một gói dữ liệu cần để di chuyển từ điểm A đến điểm B và quay lại điểm A. RTT thường được đo bằng cách sử dụng lệnh “ping”. Đây là một cách nhanh chóng và đơn giản để đo độ trễ của một kết nối mạng.

Time To First Byte (TTFB)

TTFB đo thời gian mà trình duyệt cần để nhận được byte đầu tiên của dữ liệu sau khi gửi yêu cầu đến máy chủ. Điều này giúp xác định tốc độ phản hồi của máy chủ và được coi là một trong những chỉ số quan trọng để đo độ trễ của một trang web.

Ping

Ping là một công cụ mạng dùng để kiểm tra khả năng tiếp cận của một máy chủ. Nó gửi một gói dữ liệu đến địa chỉ đích và đo thời gian cần để nhận được phản hồi. Ping là cách phổ biến nhất để đo độ trễ của mạng.

Mối quan hệ giữa Network latency, throughput và bandwidth

Network Latency: Độ trễ mạng đề cập đến thời gian cần để dữ liệu di chuyển từ nguồn đến đích. Độ trễ cao thường dẫn đến hiệu suất kém trong các ứng dụng thời gian thực như gọi video hoặc chơi game.

Throughput: Throughput là lượng dữ liệu được truyền qua mạng trong một khoảng thời gian nhất định. Throughput cao nghĩa là nhiều dữ liệu được truyền đi, nhưng nó không đồng nghĩa với độ trễ thấp.

Bandwidth: Bandwidth là dung lượng tối đa của đường truyền, tức là lượng dữ liệu mà mạng có thể xử lý tại một thời điểm. Bandwidth cao giúp truyền nhiều dữ liệu hơn, nhưng không nhất thiết giảm độ trễ nếu mạng vẫn phải xử lý nhiều dữ liệu cùng lúc.

Mối quan hệ giữa ba yếu tố này có thể hiểu đơn giản như sau: Bandwidth giống như bề rộng của một con đường, throughput là lượng xe di chuyển trên con đường đó, và latency là thời gian mà mỗi xe cần để di chuyển từ đầu này đến đầu kia. Bandwidth và throughput có thể ảnh hưởng đến latency, nhưng chúng không hoàn toàn kiểm soát nó.

Cách để giảm thiểu Latency

Latency là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến trải nghiệm người dùng, đặc biệt trong các ứng dụng đòi hỏi thời gian phản hồi nhanh như game online, video call, giao dịch trực tuyến. Dưới đây là một số cách hiệu quả để giảm thiểu độ trễ:

Từ phía máy chủ

Tối ưu hóa thiết lập mạng: Rà soát và điều chỉnh cấu hình mạng nhằm tối ưu hóa khả năng kết nối. Các thao tác có thể bao gồm tối ưu hóa cấu hình của router, switch, firewall, hoặc thay đổi cài đặt DNS để đảm bảo hệ thống vận hành trơn tru.

Sử dụng mạng phân phối nội dung (CDN): Tận dụng dịch vụ CDN để phân tán nội dung ứng dụng lên các máy chủ khắp thế giới, giúp giảm áp lực cho máy chủ chính và cải thiện tốc độ tải trang cho người dùng.

Nâng cao băng thông và khả năng xử lý: Tăng cường hiệu suất của máy chủ và nâng cấp băng thông để hệ thống có thể đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người dùng, đồng thời giảm thiểu thời gian phản hồi.

Kiểm tra và khắc phục sự cố: Thường xuyên cập nhật phần mềm và kiểm tra tình trạng hoạt động của hệ thống để đảm bảo không có lỗi nào làm gián đoạn dịch vụ, kịp thời xử lý các vấn đề phát sinh để duy trì tính ổn định của hệ thống.

Từ phía người dùng

Kiểm tra kết nối mạng: Kiểm tra tình trạng kết nối để đảm bảo mạng hoạt động ổn định và không gặp sự cố gián đoạn nào.

Tối ưu hóa cấu hình mạng: Thiết lập cấu hình mạng một cách hợp lý, sử dụng các công cụ giúp tối ưu hóa đường truyền, và luôn cập nhật trình duyệt web lên phiên bản mới nhất để đảm bảo hiệu suất tốt nhất.

Nâng cao băng thông và khả năng xử lý: Lựa chọn thiết bị mạng có khả năng xử lý cao và băng thông đủ lớn để đáp ứng nhu cầu sử dụng, giảm thiểu tình trạng nghẽn mạng.

Thay đổi vị trí sử dụng: Điều chỉnh vị trí kết nối để tối ưu hóa tín hiệu, chẳng hạn như di chuyển gần router hoặc switch để cải thiện chất lượng kết nối.

Sử dụng công cụ hỗ trợ: Tận dụng các phần mềm tăng tốc độ mạng, VPN, hoặc ứng dụng đồng bộ hóa dữ liệu trực tuyến để cải thiện hiệu suất kết nối và tối ưu hóa trải nghiệm người dùng.

Top 3 phần mềm đo độ trễ tốt nhất

1. Speedtest by Ookla: Ứng dụng kiểm tra tốc độ wifi

Speedtest by Ookla là một công cụ phổ biến để kiểm tra tốc độ mạng, bao gồm tốc độ tải xuống, tải lên và độ trễ. Người dùng có thể sử dụng ứng dụng này để đo độ trễ của mạng wifi một cách nhanh chóng và dễ dàng.

2. Internet Speed Meter Lite: Kiểm tra tốc độ mạng di động

Đây là một ứng dụng dành cho Android giúp người dùng kiểm tra tốc độ mạng di động của họ, bao gồm cả độ trễ. Internet Speed Meter Lite cung cấp thông tin chi tiết về tốc độ tải xuống, tải lên và độ trễ của kết nối di động.

Người dùng có thể dễ dàng kiểm tra xem độ trễ của mạng di động có phù hợp để xem video trực tuyến, chơi game, hay sử dụng các ứng dụng yêu cầu thời gian thực khác hay không.

3. Dr. Wifi: Speed & Signal Test – Đánh giá hiệu suất wifi

Dr. Wifi là một ứng dụng đánh giá hiệu suất wifi toàn diện, giúp người dùng kiểm tra độ trễ, tốc độ tải xuống, và tải lên của kết nối wifi. Ứng dụng này không chỉ cung cấp các phép đo hiệu suất mạng mà còn đưa ra gợi ý để tối ưu hóa kết nối, chẳng hạn như chuyển sang kênh wifi ít tắc nghẽn hơn.

Với Dr. Wifi, người dùng có thể xác định các yếu tố gây ra độ trễ cao trong mạng wifi của họ và nhận được hướng dẫn để cải thiện hiệu suất mạng.

Một số câu hỏi liên quan đến Latency

1. Độ trễ lý tưởng cho chơi game trực tuyến là bao nhiêu?

Độ trễ lý tưởng cho chơi game trực tuyến thường là dưới 50ms. Với độ trễ dưới 50ms, trải nghiệm chơi game sẽ rất mượt mà, không có hiện tượng giật lag. Độ trễ từ 50ms đến 100ms vẫn chấp nhận được, nhưng trên 100ms có thể gây ra các vấn đề như lag hoặc mất đồng bộ.

2. Làm thế nào để giảm độ trễ khi xem video trực tuyến?

Để giảm độ trễ khi xem video trực tuyến, người dùng có thể:

• Sử dụng kết nối Internet băng thông rộng ổn định.
• Tối ưu hóa thiết lập mạng wifi, như sử dụng router hỗ trợ chuẩn wifi mới nhất (như Wi-Fi 6).
• Sử dụng dịch vụ VPN có chất lượng để giảm thiểu tắc nghẽn mạng.
• Lựa chọn dịch vụ truyền phát video có máy chủ gần khu vực địa lý của bạn.

3. Có phải tất cả các loại mạng đều có độ trễ giống nhau không?

Không, độ trễ phụ thuộc vào loại mạng và công nghệ được sử dụng. Ví dụ, mạng cáp quang thường có độ trễ thấp hơn so với mạng cáp đồng hoặc mạng không dây. Mạng di động 5G cũng có độ trễ thấp hơn nhiều so với mạng 4G, cung cấp trải nghiệm tốt hơn cho các ứng dụng thời gian thực.

Hiểu rõ về các yếu tố gây ra latency là gì và cách đo lường, giảm thiểu nó, sẽ giúp người dùng và các chuyên gia công nghệ tối ưu hóa hệ thống mạng của mình, mang lại trải nghiệm mượt mà hơn.

Đồng thời, việc áp dụng các biện pháp giảm thiểu độ trễ, như sử dụng CDN, tối ưu hóa hệ thống máy chủ, và duy trì kết nối Internet ổn định, là cần thiết để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của các ứng dụng và dịch vụ trực tuyến hiện nay.

InterData.vn cung cấp dịch vụ thuê VPS giá rẻ và thuê hosting chất lượng cao với nhiều tùy chọn cấu hình, từ cơ bản đến nâng cao, phù hợp cho cả cá nhân và doanh nghiệp. Bên cạnh đó, InterData còn mang đến Cloud Server mạnh mẽ với khả năng mở rộng linh hoạt, đáp ứng nhu cầu của các hệ thống lớn. Ngoài ra, dịch vụ thuê Server vật lý tại InterData đảm bảo hiệu suất tối ưu và bảo mật cao, giúp doanh nghiệp yên tâm vận hành hệ thống lâu dài.