DHCP là một giao thức quan trọng trong việc cung cấp sự quản lý nhanh chóng, tự động và hiệu quả cho việc phân phối các địa chỉ IP trong mạng. Ngoài ra, DHCP còn có thể được sử dụng để cấu hình đầy đủ thông tin về subnet mask, cổng mặc định và máy chủ DNS trên các thiết bị mạng. Vậy DHCP là gì? Ưu nhược điểm hay DHCP dùng để làm gì? Cách thức hoạt động của DHCP ra sao hay các giải pháp bảo mật của máy chủ DCHP là gì? Hãy cùng Interdata.vn tìm hiểu ngay trong bài viết sau đây nhé!
DHCP là gì?
DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol) là một giao thức quan trọng trong việc quản lý và cấp phát địa chỉ IP cho các thiết bị trong mạng. Giao thức DHCP giúp cho việc kết nối và truy cập vào Internet trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết.
Với DHCP các thiết bị trong mạng sẽ tự động nhận được địa chỉ IP từ máy chủ DHCP, thay vì phải cấu hình thủ công. Điều này giúp tiết kiệm thời gian và giảm thiểu các lỗi cấu hình có thể xảy ra.
Ngoài việc cấp phát địa chỉ IP, DHCP còn có thể cấu hình các thông số khác như subnet mask, cổng mặc định và máy chủ DNS.
Ưu nhược điểm của DHCP
Ưu điểm
- DHCP có chức năng cho phép tự động cấu hình, giúp tăng tốc độ kết nối mạng cho các thiết bị thông minh như máy tính, điện thoại,…
- Việc gán địa chỉ IP do DHCP thực hiện sẽ tránh được trường hợp trùng lặp, đảm bảo hệ thống mạng luôn hoạt động ổn định và dễ dàng quản lí.
- Ngoài việc quản lí địa chỉ IP, DHCP còn quản lí các tham số TCPIP, giúp theo dõi và quản lí chúng một cách thuận tiện qua các trạm.
- Các thiết bị có thể di chuyển tự do giữa các mạng và tự động nhận địa chỉ IP mới.
- Nhà quản trị mạng có thể thay đổi cấu hình và thông số của địa chỉ IP để nâng cấp cơ sở hạ tầng.
Nhược điểm
Mặc dù DHCP có nhiều ưu điểm vượt trội, nhưng ta cũng cần lưu ý nhược điểm như sau:
- Việc sử dụng địa chỉ IP không phù hợp cho các thiết bị cố định, thường xuyên truy cập như máy in, file server,… DHCP server chỉ thích hợp cho mạng nhỏ hoặc gia đình.
- DHCP có thể giảm thiểu nguy cơ xảy ra lỗi trùng IP bằng cách tự động cấp phát địa chỉ IP cho các thiết bị. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, chính DHCP cũng có thể gặp lỗi và dẫn đến xung đột địa chỉ IP.
Vai trò của DHCP
Không chỉ quyết định số lượng thiết bị điện tử có thể kết nối vào một mạng, DHCP còn đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp địa chỉ IP cho các thiết bị, đảm bảo rằng không có sự trùng lặp địa chỉ IP giữa các thiết bị.
Nếu không có DHCP, việc xung đột địa chỉ IP giữa các thiết bị trong cùng một mạng sẽ dễ dàng xảy ra, gây khó khăn trong việc quản lý và có thể khiến cho thiết bị không thể truy cập được vào internet.
DHCP hỗ trợ công tác quản lý hệ thống mạng tự động, hiệu quả và thuận tiện hơn bằng cách tự động cấp phát địa chỉ IP cho các thiết bị khi chúng truy cập vào mạng với số lượng không giới hạn. Điều này giúp tiết kiệm thời gian rất nhiều so với việc cấu hình thủ công, đồng thời giảm thiểu nguy cơ phát sinh lỗi.
Cách thức hoạt động của DHCP
Giải thích ngắn gọn cách DHCP hoạt động là khi một thiết bị yêu cầu địa chỉ IP từ Router, Router sẽ tự động cấp cho thiết bị đó một địa chỉ IP khả dụng để kết nối với mạng.
Ở các hộ gia đình hoặc doanh nghiệp nhỏ, router sẽ đóng vai trò như một máy chủ DHCP. Trong khi đó ở các mạng lớn hơn, DHCP sẽ chỉ là một máy tính thông thường.
Khi thiết bị muốn kết nối với mạng, nó sẽ gửi một yêu cầu tới máy chủ DHCP (gọi là DHCP DISCOVER). Máy chủ sẽ tìm một địa chỉ IP khả dụng và gửi lại cho thiết bị (gói DHCPOFFER).
Sau khi nhận được địa chỉ IP, thiết bị sẽ gửi lại một gói tin (gọi là DHCPREQUEST) cho máy chủ DHCP. Khi bạn chấp nhận yêu cầu này, máy chủ sẽ gửi lại một gói ACK để xác nhận rằng thiết bị đã có địa chỉ IP và cũng xác định thời gian sử dụng của địa chỉ IP này cho thiết bị.
Các cuộc tấn công có thể xảy ra khi sử dụng DHCP
Tổng quan có hai trường hợp mà DHCP bị tấn công là khi máy trạm DHCP client và khi máy chủ DHCP server hoạt động bất hợp pháp.
Tấn công khi sử dụng máy chủ DHCP server
Trong trường hợp này, kẻ tấn công đã chiếm quyền kiểm soát máy chủ và có thể điều khiển toàn bộ hệ thống mạng. Dưới đây là ba loại tấn công thường gặp khi máy chủ bị xâm phạm.
- Tấn công từ chối dịch vụ (DoS) mạng: Kẻ tấn công sử dụng một dải địa chỉ IP và subnet mask để tạo ra tình trạng từ chối dịch vụ trong mạng, khiến các máy trạm không thể kết nối vào hệ thống.
- Đổi hướng DNS: Bằng cách thay đổi DNS, kẻ tấn công có thể đưa máy trạm đến các trang web giả mạo, nguy hiểm. Những trang web này có thể chứa mã độc, virus hoặc lừa đảo để đánh cắp thông tin người dùng.
- Tấn công trung gian (Man-in-the-middle): Đây là loại tấn công mà kẻ tấn công thay đổi cổng mặc định để chuyển hướng lưu lượng mạng tới máy tính của mình. Kẻ tấn công có thể sao chép và đánh cắp thông tin người dùng và yêu cầu gửi từ máy trạm client tới cổng mặc định trước khi chúng trở lại nguồn gốc.
Tấn công khi sử dụng máy trạm DHCP client
Trong trường hợp này, client bị thỏa hiệp sẽ liên tục gửi yêu cầu để lấy địa chỉ IP từ máy chủ. Khi đó, máy chủ sẽ tự động cấp phát địa chỉ cho những khách hàng không xác thực cho đến khi không còn địa chỉ nào còn lại.
Hậu quả của việc này là dẫn đến tình trạng thiếu địa chỉ IP cho các máy trạm hợp pháp, gây ảnh hưởng đến hoạt động của hệ thống mạng và làm cho nhiều máy trạm không thể kết nối được với mạng. Đây là một loại tấn công đơn giản, dễ thực hiện và chỉ cần sử dụng băng thông mạng mà không tốn nhiều thời gian.
Các giải pháp bảo mật của máy chủ DHCP
Để đảm bảo an toàn cho hệ thống mạng của mình, việc áp dụng các giải pháp bảo mật DHCP là điều cần thiết.
Đối phó với cuộc tấn công Man-in-the-middle
Khi đối mặt với chiến thuật tấn công Man-in-the-middle, ta có thể sử dụng các switch có tính năng bảo mật DHCP snooping cao. Việc này sẽ giới hạn việc kết nối DHCP đến những cổng không đáng tin cậy, chỉ cho phép gói tin DHCP response hoạt động trên những cổng được xác định là đáng tin cậy và chỉ có những cổng này được quản trị viên cho phép kết nối đến server thực tế.
Đối phó với cuộc tấn công sử dụng DHCP client bất hợp pháp
Để đối phó với loại tấn công này, có thể sử dụng các switch có tính năng bảo mật cao. Điều này giúp hạn chế số lượng địa chỉ MAC được sử dụng trên một cổng duy nhất. Phương pháp này giúp giảm thiểu nguy cơ trong cùng khoảng thời gian, khi một cổng có quá nhiều địa chỉ MAC được sử dụng.
Trong trường hợp số lượng địa chỉ vượt quá giới hạn cho phép, cổng sẽ tự động bị khóa và ngừng hoạt động. Và chỉ được mở lại sau một khoảng thời gian do quản trị viên đã thiết lập.
Các giải pháp thường được sử dụng để bảo vệ DHCP server:
- Sử dụng hệ thống tập tin NTFS để lưu trữ dữ liệu an toàn hơn
- Thường xuyên cập nhật phiên bản mới cho phần mềm và hệ điều hành Windows
- Thực hiện quét virus định kỳ cho hệ thống
- Sử dụng tường lửa cho máy chủ DHCP
- Loại bỏ các ứng dụng hoặc dịch vụ không cần thiết
- Bảo vệ vật lý cho máy chủ.
DHCP là một giao thức quan trọng trong việc quản lý và cấp phát địa chỉ IP cho mạng. Nó giúp cho việc kết nối và truy cập vào Internet trở nên thuận tiện và hiệu quả hơn.
Qua bài viết sau đây, Interdata.vn cũng đã chia sẻ khái niệm DHCP là gì? Ưu nhược điểm hay DHCP dùng để làm gì? Mong rằng bạn thuận lợi hơn trong công việc khi đã hiểu các để sử dụng DHCP!
