Logo InterData
  • Trang chủ
  • Blog
    • Máy chủ (Server)
    • Máy chủ ảo (VPS)
    • Cloud Server
    • Web Hosting
    • Website
    • Trí tuệ nhân tạo (AI)
    • Lập trình
  • Dịch vụ
    • Thuê chỗ đặt máy chủ
    • Thuê Cloud Server
    • Thuê Hosting
    • Thuê máy chủ
    • Thuê VPS
  • Sự kiện
  • Khuyến Mãi
  • Trang chủ
  • Blog
    • Máy chủ (Server)
    • Máy chủ ảo (VPS)
    • Cloud Server
    • Web Hosting
    • Website
    • Trí tuệ nhân tạo (AI)
    • Lập trình
  • Dịch vụ
    • Thuê chỗ đặt máy chủ
    • Thuê Cloud Server
    • Thuê Hosting
    • Thuê máy chủ
    • Thuê VPS
  • Sự kiện
  • Khuyến Mãi
Trang Chủ Lập trình

Garbage Collection là gì? 5P Hiểu nhanh về thu gom rác (Python)

Quản lý bộ nhớ luôn là một trong những khía cạnh then chốt và đầy thách thức trong lập trình. Đó là lý do Garbage Collection (GC), hay còn gọi là Thu gom rác, ra đời như một “người hùng thầm lặng” tự động giải phóng bộ nhớ không còn dùng đến, giải phóng lập trình viên khỏi gánh nặng phức tạp này. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn tìm hiểu Garbage Collection là gì, nguyên lý hoạt động của thu gom tác, những lợi ích và hạn chế để hiểu thêm về cách GC vận hành trong Python. Đọc ngay!

NỘI DUNG

Toggle
  • Garbage Collection là gì?
  • Tại sao cần Garbage Collection?
  • Nguyên lý hoạt động cơ bản của Garbage Collection
    • Bước 1: Xác định đối tượng "sống" và "chết"
    • Bước 2: Thu hồi bộ nhớ rác
    • Bước Bổ sung: Nén bộ nhớ (Compaction - Tùy chọn)
  • Lợi ích của Garbage Collection trong lập trình
    • Giảm thiểu lỗi liên quan đến bộ nhớ
    • Tăng năng suất lập trình
    • Code sạch sẽ và dễ bảo trì hơn
    • Tăng tính di động (Portability)
    • Góp phần cải thiện an toàn và bảo mật
  • Hạn chế của Garbage Collection trong lập trình
    • Ảnh hưởng hiệu năng và gây dừng tạm thời (Pause Times)
    • Tiêu tốn tài nguyên hệ thống
    • Khó kiểm soát thời điểm giải phóng bộ nhớ
    • Không ngăn chặn được mọi loại rò rỉ bộ nhớ (Logic Leaks)
  • Sự khác biệt giữa GC và rò rỉ bộ nhớ
  • 2 Phương pháp thu gom rác trong Python
    • 1. Đếm tham chiếu
    • 2. Thu gom rác theo thế hệ
  • Các ngôn ngữ lập trình sử dụng Garbage Collection phổ biến
    • Java
    • C#
    • Python
    • JavaScript
    • Go
    • Các ngôn ngữ khác
  • Các khái niệm liên quan đến Garbage Collection

Garbage Collection là gì?

Garbage Collection (GC), thường được dịch là Thu gom rác, là một quá trình tự động trong môi trường chạy (runtime) của các ngôn ngữ lập trình. Chức năng chính của nó là tự động xác định và thu hồi vùng bộ nhớ đã được cấp phát cho các đối tượng mà chương trình không còn sử dụng hoặc không thể truy cập tới nữa. Quá trình này giúp giải phóng lập trình viên khỏi việc quản lý bộ nhớ thủ công phức tạp.

Garbage Collection là gì
Garbage Collection là gì?

Về bản chất, sự ra đời của GC là một bước tiến quan trọng trong việc quản lý tài nguyên máy tính, cụ thể là bộ nhớ RAM. Nó hoạt động ngầm định trong quá trình thực thi chương trình, liên tục theo dõi và dọn dẹp “bộ nhớ rác” để đảm bảo ứng dụng có đủ không gian hoạt động hiệu quả mà không cần sự can thiệp trực tiếp của lập trình viên vào công việc dọn dẹp này.

Tại sao cần Garbage Collection?

Trước kỷ nguyên của Garbage Collection, việc quản lý bộ nhớ là trách nhiệm hoàn toàn của lập trình viên. Điều này đòi hỏi họ phải cấp phát (allocate) và giải phóng (deallocate) bộ nhớ một cách cẩn thận và đúng thời điểm cho từng đối tượng được tạo ra trong quá trình chạy chương trình.

Việc quản lý bộ nhớ thủ công rất phức tạp và tiềm ẩn nhiều rủi ro nghiêm trọng. Một trong những lỗi phổ biến nhất là “rò rỉ bộ nhớ” (memory leak), xảy ra khi lập trình viên quên giải phóng bộ nhớ của các đối tượng không còn cần thiết.

Theo thời gian, các vùng bộ nhớ bị “rò rỉ” này tích tụ lại, chiếm dụng tài nguyên hệ thống một cách không cần thiết. Tình trạng này có thể dẫn đến việc ứng dụng chạy chậm dần, tiêu tốn quá nhiều bộ nhớ, và cuối cùng là gặp sự cố hoặc bị dừng đột ngột do hết bộ nhớ (out of memory).

Nguyên lý hoạt động cơ bản của Garbage Collection

Nguyên lý cốt lõi của Garbage Collection (GC) là tự động xác định và giải phóng vùng bộ nhớ của các đối tượng không còn được sử dụng bởi chương trình. Quá trình này diễn ra định kỳ trong môi trường chạy (runtime) của ngôn ngữ lập trình, tập trung vào việc dọn dẹp vùng bộ nhớ Heap.

Để thực hiện nhiệm vụ này, GC thường đi qua một hoặc nhiều pha (phase) chính. Dù các thuật toán cụ thể có khác nhau (ví dụ: Mark-and-Sweep, Reference Counting), chúng đều xoay quanh ý tưởng tìm ra “đối tượng rác” và thu hồi không gian bộ nhớ mà chúng chiếm giữ.

Bước 1: Xác định đối tượng “sống” và “chết”

Pha đầu tiên là nhận diện đối tượng nào còn “sống” (live) và đối tượng nào đã “chết” (dead). GC bắt đầu từ các “gốc” (GC Roots) – những điểm mà chương trình chắc chắn đang sử dụng, như các biến đang hoạt động trên Stack, biến static, hay các thread đang chạy.

Từ các gốc này, GC đi theo tất cả các “tham chiếu” (references) để đánh dấu (mark) tất cả các đối tượng mà chương trình có thể truy cập tới được. Bất kỳ đối tượng nào mà GC không thể tiếp cận được từ các gốc này đều bị coi là không còn cần thiết, hay còn gọi là “rác”.

Nguyên lý hoạt động cơ bản của Garbage Collection
Nguyên lý hoạt động cơ bản của Garbage Collection

Bước 2: Thu hồi bộ nhớ rác

Sau khi đã xác định và đánh dấu các đối tượng “sống”, pha tiếp theo là thu hồi bộ nhớ. Garbage Collector sẽ duyệt qua vùng bộ nhớ Heap. Đối với mỗi đối tượng không được đánh dấu là “sống” (tức là đối tượng “chết”), GC sẽ giải phóng vùng bộ nhớ mà đối tượng đó chiếm giữ.

Vùng bộ nhớ vừa được giải phóng này sẽ được trả lại cho hệ thống. Nó trở thành một phần của “không gian trống” sẵn sàng để môi trường runtime cấp phát cho việc tạo ra các đối tượng mới khi chương trình cần đến sau này, giúp tái sử dụng hiệu quả tài nguyên bộ nhớ.

Bước Bổ sung: Nén bộ nhớ (Compaction – Tùy chọn)

Một số thuật toán Garbage Collection tiên tiến hơn có thể bao gồm thêm một pha “nén” (compaction). Sau khi thu hồi bộ nhớ từ các đối tượng “chết”, pha nén sẽ di chuyển các đối tượng “sống” còn lại lại gần nhau trong bộ nhớ Heap.

Mục đích của việc nén bộ nhớ là loại bỏ các “lỗ hổng” hoặc các vùng bộ nhớ trống bị phân mảnh nằm rải rác. Bằng cách dồn các đối tượng sống lại, bộ nhớ trống sẽ tập trung thành các khối lớn liên tục, giúp việc cấp phát bộ nhớ cho các đối tượng lớn sau này trở nên nhanh chóng và hiệu quả hơn, giảm thiểu tình trạng phân mảnh bộ nhớ (memory fragmentation).

XEM THÊM:  Pandas là gì? Lợi ích & Ứng dụng thư viện Pandas trong Python

Lợi ích của Garbage Collection trong lập trình

Garbage Collection (GC) không chỉ là một cơ chế kỹ thuật, mà còn là một yếu tố mang tính cách mạng trong lập trình, mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho cả quá trình phát triển và sự ổn định của ứng dụng. Lợi ích cốt lõi nhất là tự động hóa việc quản lý bộ nhớ, giảm bớt gánh nặng cho lập trình viên.

Nhờ có GC, các ngôn ngữ lập trình trở nên “thân thiện” hơn với nhà phát triển, đặc biệt là người mới bắt đầu. Các vấn đề phức tạp và dễ gây lỗi liên quan đến bộ nhớ thủ công gần như được loại bỏ, cho phép tập trung vào việc sáng tạo và xây dựng logic ứng dụng.

Giảm thiểu lỗi liên quan đến bộ nhớ

Một trong những cơn ác mộng của lập trình viên khi quản lý bộ nhớ thủ công là lỗi “rò rỉ bộ nhớ” (memory leak). Lỗi này xảy ra khi bộ nhớ được cấp phát cho một đối tượng nhưng không bao giờ được giải phóng dù đối tượng đó không còn được sử dụng, dẫn đến tình trạng bộ nhớ bị chiếm dụng dần và có thể làm hệ thống kiệt quệ tài nguyên.

Garbage Collection giải quyết trực tiếp vấn đề này bằng cách tự động tìm và thu hồi bộ nhớ của các đối tượng không còn được tham chiếu. Điều này giảm đáng kể nguy cơ rò rỉ bộ nhớ do sự quên sót hoặc lỗi logic của lập trình viên trong việc giải phóng tài nguyên.

Ngoài rò rỉ bộ nhớ, GC còn giúp loại bỏ các lỗi nguy hiểm khác như “con trỏ lơ lửng” (dangling pointer – khi truy cập vào vùng nhớ đã giải phóng) hay “giải phóng bộ nhớ hai lần” (double free). Các lỗi này rất khó phát hiện, khó gỡ rối và thường gây ra sự cố đột ngột, không dự đoán được cho ứng dụng.

Lợi ích của Garbage Collection trong lập trình
Lợi ích của Garbage Collection trong lập trình

Tăng năng suất lập trình

Khi không phải lo lắng về việc cấp phát, theo dõi và giải phóng từng khối bộ nhớ, lập trình viên tiết kiệm được một lượng lớn thời gian và năng lượng tinh thần. Họ có thể dành sự tập trung vào việc thiết kế kiến trúc phần mềm, triển khai các tính năng mới và tối ưu hóa hiệu suất ở các khía cạnh khác.

Việc loại bỏ các tác vụ quản lý bộ nhớ lặp đi lặp lại và dễ mắc lỗi giúp tăng tốc độ phát triển phần mềm. Chu kỳ phát triển (development cycle) trở nên nhanh hơn, cho phép đội ngũ đưa sản phẩm ra thị trường hoặc cập nhật tính năng mới với tần suất cao hơn.

Hơn nữa, ít lỗi liên quan đến bộ nhớ cũng đồng nghĩa với việc giảm đáng kể thời gian dành cho việc “debug” (tìm và sửa lỗi). Debug các lỗi bộ nhớ thủ công thường rất tốn kém và phức tạp, trong khi GC giúp đơn giản hóa quá trình này.

Code sạch sẽ và dễ bảo trì hơn

Sự vắng mặt của các dòng lệnh cấp phát và giải phóng bộ nhớ tường minh rải rác trong mã nguồn giúp code trở nên gọn gàng và dễ đọc hơn. Cấu trúc code tập trung vào logic nghiệp vụ, thay vì các chi tiết kỹ thuật cấp thấp về quản lý bộ nhớ.

Mã nguồn dễ đọc và ít phức tạp hơn sẽ dễ dàng cho việc bảo trì (maintenance) và mở rộng (extensibility) về sau. Khi một lập trình viên mới tham gia dự án, họ cũng sẽ tiếp cận và hiểu codebase nhanh hơn, bởi một lớp phức tạp về quản lý tài nguyên đã được trừu tượng hóa đi.

Việc này không chỉ giúp đội ngũ hiện tại làm việc hiệu quả hơn mà còn giảm thiểu rủi ro khi codebase phát triển lớn hơn, góp phần vào sự thành công lâu dài của dự án phần mềm.

Tăng tính di động (Portability)

Một lợi ích đáng giá khác của Garbage Collection là nó giúp tăng tính di động (portability) cho mã nguồn. Bởi vì cơ chế GC được tích hợp sẵn và quản lý bởi môi trường runtime (như JVM của Java hay CLR của .NET), lập trình viên không cần phải viết code quản lý bộ nhớ riêng biệt cho từng hệ điều hành hay kiến trúc phần cứng cụ thể mà ứng dụng sẽ chạy trên đó.

Điều này có nghĩa là bạn có thể viết mã nguồn một lần và tin tưởng rằng cơ chế quản lý bộ nhớ sẽ hoạt động đúng đắn trên nhiều nền tảng khác nhau, miễn là có môi trường runtime tương thích. Việc này đơn giản hóa đáng kể quá trình phát triển và triển khai ứng dụng trên các môi trường đa dạng.

Góp phần cải thiện an toàn và bảo mật

Mặc dù không phải là giải pháp bảo mật toàn diện, GC đóng một vai trò nhất định trong việc nâng cao an toàn cho ứng dụng. Bằng cách tự động giải phóng bộ nhớ và ngăn chặn các lỗi quản lý bộ nhớ cấp thấp như “con trỏ lơ lửng” (dangling pointer) hay “sử dụng vùng nhớ sau khi giải phóng” (use-after-free).

Những kiểu lỗi bộ nhớ này trong môi trường không có GC thường là nguồn gốc của các lỗ hổng bảo mật nghiêm trọng, có thể bị kẻ tấn công khai thác để thực hiện các hành vi độc hại như thực thi mã tùy ý. GC giúp loại bỏ hoặc giảm thiểu đáng kể lớp lỗ hổng tiềm tàng này, làm cho ứng dụng trở nên khó bị tấn công hơn qua các kỹ thuật liên quan đến bộ nhớ.

Hạn chế của Garbage Collection trong lập trình

Bên cạnh những lợi ích vượt trội trong việc đơn giản hóa quản lý bộ nhớ và giảm lỗi, Garbage Collection (GC) trong Python cũng có những mặt trái riêng. Các hạn chế này chủ yếu liên quan đến hiệu năng hoạt động của chương trình và mức độ kiểm soát mà lập trình viên có được đối với quá trình giải phóng bộ nhớ.

Các nhược điểm này là đánh đổi cho sự tiện lợi và an toàn mà GC mang lại. Hiểu rõ chúng giúp chúng ta có cái nhìn cân bằng hơn về cơ chế này và biết cách ứng dụng phù hợp trong từng ngữ cảnh cụ thể, đặc biệt với các hệ thống đòi hỏi hiệu năng cao hoặc độ trễ thấp.

XEM THÊM:  Số nguyên (Integer) là gì? Phân loại, ứng dụng và ví dụ

Ảnh hưởng hiệu năng và gây dừng tạm thời (Pause Times)

Một trong những nhược điểm dễ nhận thấy nhất của GC là khả năng gây ảnh hưởng đến hiệu năng hoạt động của chương trình. Quá trình GC cần thời gian để thực hiện công việc của mình (quét, đánh dấu, thu hồi bộ nhớ), và đôi khi nó cần tạm dừng hoạt động của chương trình chính trong một khoảng thời gian ngắn.

Những khoảng dừng này được gọi là “pause time” hoặc “stop-the-world” pause (dừng toàn bộ chương trình). Mặc dù các thuật toán GC hiện đại đã giảm thiểu đáng kể thời gian và tần suất dừng, nhưng chúng vẫn có thể xảy ra và ảnh hưởng đến trải nghiệm người dùng, đặc biệt trong các ứng dụng yêu cầu độ phản hồi tức thời hoặc hệ thống thời gian thực.

Hạn chế của Garbage Collection trong lập trình
Hạn chế của Garbage Collection trong lập trình

Tiêu tốn tài nguyên hệ thống

Bản thân quá trình Garbage Collection cũng cần sử dụng một lượng nhất định tài nguyên của hệ thống để hoạt động. GC cần tiêu tốn chu kỳ CPU để chạy thuật toán tìm kiếm và thu hồi bộ nhớ rác, và nó cũng cần một lượng bộ nhớ riêng để theo dõi trạng thái của các đối tượng (ví dụ: đánh dấu đối tượng “sống”).

Lượng tài nguyên tiêu tốn này có thể khác nhau tùy thuộc vào thuật toán GC được sử dụng, ngôn ngữ lập trình, và khối lượng bộ nhớ cần quản lý. Đây được xem như là chi phí (overhead) của việc sử dụng cơ chế quản lý bộ nhớ tự động so với việc quản lý bộ nhớ thủ công được tối ưu hóa rất kỹ lưỡng cho một tác vụ cụ thể.

Khó kiểm soát thời điểm giải phóng bộ nhớ

Với Garbage Collection, lập trình viên không có khả năng ra lệnh hoặc kiểm soát chính xác khi nào một đối tượng cụ thể sẽ được giải phóng khỏi bộ nhớ. GC hoạt động theo thuật toán và lịch trình riêng của môi trường runtime, dựa trên tình trạng bộ nhớ chung và số lượng đối tượng không còn tham chiếu.

Sự thiếu kiểm soát về mặt thời gian này có thể gây ra thách thức trong các tình huống cần quản lý tài nguyên không phải là bộ nhớ RAM một cách deterministic (có thể dự đoán chính xác thời điểm).

Ví dụ, tài nguyên như kết nối cơ sở dữ liệu, file handler, hay socket mạng cần được giải phóng (đóng) ngay khi không dùng đến, và việc dựa vào GC có thể không đảm bảo điều này. Cần có các cơ chế bổ sung (như Dispose pattern trong C#) để xử lý tài nguyên ngoài bộ nhớ một cách hiệu quả.

Không ngăn chặn được mọi loại rò rỉ bộ nhớ (Logic Leaks)

Mặc dù GC giúp ngăn chặn rò rỉ bộ nhớ do quên giải phóng các đối tượng không còn được tham chiếu, nó lại không thể xử lý tình huống “rò rỉ bộ nhớ logic” (logic leak). Tình trạng này xảy ra khi chương trình vẫn giữ tham chiếu đến các đối tượng, do đó GC coi chúng là “sống”, nhưng thực tế chúng không còn hữu ích hoặc cần thiết cho logic hoạt động của chương trình nữa.

Ví dụ điển hình là việc thêm các đối tượng vào một danh sách (list) hoặc bộ sưu tập (collection) toàn cục và quên xóa chúng đi khi không còn dùng đến. Danh sách này tiếp tục giữ tham chiếu đến các đối tượng đó, ngăn GC thu hồi bộ nhớ của chúng, dù chúng đã hết vai trò. Việc này đòi hỏi sự cẩn trọng của lập trình viên trong thiết kế và triển khai code để tránh giữ lại các tham chiếu không cần thiết.

Sự khác biệt giữa GC và rò rỉ bộ nhớ

Thu gom rác và rò rỉ bộ nhớ đều liên quan đến việc quản lý bộ nhớ trong các chương trình máy tính, nhưng chúng có những ý nghĩa và ảnh hưởng khác nhau.

Như đã đề cập trước đó, thu gom rác thường được thực hiện bởi ngôn ngữ lập trình hoặc môi trường chạy và giúp đảm bảo rằng các chương trình không tiêu tốn bộ nhớ nhiều hơn mức cần thiết. Thu gom rác xác định bộ nhớ nào là không còn sử dụng và có thể được dùng lại bởi các phần khác của chương trình hoặc bởi các chương trình khác đang chạy trên máy tính.

Mặt khác, rò rỉ bộ nhớ xảy ra khi một chương trình không giải phóng bộ nhớ đã được cấp phát, ngay cả khi bộ nhớ đó không còn cần thiết nữa. Kết quả là, chương trình tiếp tục tiêu tốn bộ nhớ theo thời gian, dẫn đến việc bộ nhớ khả dụng dần cạn kiệt, có thể khiến chương trình hoặc toàn bộ hệ điều hành gặp sự cố. Rò rỉ bộ nhớ thường là do lỗi trong chương trình và có thể khó xác định và sửa chữa.

Tóm lại, thu gom rác là một quá trình tự động giải phóng bộ nhớ không còn cần thiết. Rò rỉ bộ nhớ xảy ra khi bộ nhớ được cấp phát nhưng không được giải phóng, dẫn đến sự tích lũy dần dần của việc sử dụng bộ nhớ.

2 Phương pháp thu gom rác trong Python

Python sử dụng hai phương pháp chính để thu gom rác: đếm tham chiếu và thu gom rác theo thế hệ. Hãy cùng tìm hiểu từng phương pháp:

1. Đếm tham chiếu

Trong đếm tham chiếu, số lượng tham chiếu đến một đối tượng luôn được đếm và lưu trữ trong bộ nhớ.

Ví dụ, chúng ta gán giá trị 50 cho biến c. Mặc dù chúng ta gán một biến mới, nhưng đối tượng vẫn là cùng một đối tượng. Số tham chiếu tăng lên một. Vì mỗi đối tượng có một ID riêng, chúng ta in ra ID của các đối tượng để xem chúng có giống nhau hay khác nhau.

Lưu ý: ID của đối tượng trong Python được tạo ngẫu nhiên mỗi khi chương trình chạy, vì vậy các ID trong ví dụ này có thể không giống với ID trong mã của bạn nếu bạn chạy thử các ví dụ này.

a = 50 
b = a 
c = 50 

print(id(a)) 
print(id(b)) 
print(id(c)) 

print(a is b) 
print(c is b) 
print(a is c) 

# Output: 
134367443832424 
134367443832424 
134367443832424 

True 
True 
True

Khi chúng ta thay đổi giá trị của a, một đối tượng mới được tạo ra. Bây giờ, a trỏ đến giá trị 60, còn b và c trỏ đến 50.

a = 50 
b = a 
c = 50 

print(id(a)) 
print(id(b)) 
print(id(c)) 

a = 60 

print(id(a)) 
print(id(b)) 
print(id(c)) 

# Output: 
139697967147840 
139697967147840 
139697967147840 

139697967148160 
139697967147840 
139697967147840

Khi chúng ta thay a thành None, một đối tượng None mới được tạo ra. Lúc này, đối tượng số nguyên trước đó không còn tham chiếu nào. Quá trình thu gom rác sẽ xóa đối tượng đó.

XEM THÊM:  Scikit-learn là gì? Ứng dụng, xu hướng Scikit-learn trong AI/ML

Chúng ta gán b cho một đối tượng boolean. Đối tượng số nguyên trước đó không bị xóa vì nó vẫn còn tham chiếu từ c. Vì vậy, chương trình bây giờ sẽ như sau:

a = 50 
b = a 
c = 50 

print(id(a)) 
print(id(b)) 
print(id(c)) 

a = 60 

print(id(a)) 
print(id(b)) 
print(id(c)) 

a = None 
b = False 

print(id(a)) 
print(id(b)) 
print(id(c)) 

# Output: 
139978139683648 
139978139683648 
139978139683648 

139978139683968 
139978139683648 
139978139683648 

139978139531072 
139978139562112 
139978139683648

Bây giờ, chúng ta xóa c. Số tham chiếu đến c giảm đi một.

a = 50 
b = a 
c = 50 

print(id(a)) 
print(id(b)) 
print(id(c)) 

a = 60 

print(id(a)) 
print(id(b)) 
print(id(c)) 

a = None 
b = False 

print(id(a)) 
print(id(b)) 
print(id(c)) 

del(c) 

print(id(a)) 
print(id(b)) 
print(id(c)) 

# Output: 
139801622113088 
139801622113088 
139801622113088 

139801622113408 
139801622113088 
139801622113088 

139801621960512 
139801621991552 
139801622113088 

139801621960512 
139801621991552 
Traceback (most recent call last): 
File "Untitled4.py", line 26, in <module> 
print(id(c)) 
NameError: name 'c' is not defined
Đếm tham chiếu
Đếm tham chiếu

Như bạn thấy ở trên, câu lệnh del() không xóa đối tượng mà chỉ loại bỏ tên (và tham chiếu) đến đối tượng đó. Khi số tham chiếu bằng không, đối tượng sẽ bị xóa khỏi hệ thống bởi quá trình thu gom rác.

2. Thu gom rác theo thế hệ

Thu gom rác theo thế hệ là một loại thu gom rác dựa trên dấu vết. Nó có thể phá vỡ các tham chiếu vòng và xóa các đối tượng không sử dụng, ngay cả khi chúng tham chiếu đến chính chúng.

Python theo dõi mọi đối tượng trong bộ nhớ. Ba danh sách được tạo ra khi chương trình chạy: danh sách Thế hệ 0, 1 và 2.

Các đối tượng mới được tạo ra sẽ được đưa vào danh sách Thế hệ 0. Một danh sách được tạo ra cho các đối tượng sẽ bị loại bỏ. Các chu trình tham chiếu được phát hiện. Nếu một đối tượng không có tham chiếu từ bên ngoài, nó sẽ bị loại bỏ. Những đối tượng sống sót qua quá trình này sẽ được đưa vào danh sách Thế hệ 1.

Các bước tương tự được áp dụng cho danh sách Thế hệ 1. Những đối tượng sống sót từ danh sách Thế hệ 1 sẽ được chuyển vào danh sách Thế hệ 2. Các đối tượng trong danh sách Thế hệ 2 sẽ ở lại đó cho đến khi chương trình kết thúc.

Thu gom rác theo thế hệ
Thu gom rác theo thế hệ

Các ngôn ngữ lập trình sử dụng Garbage Collection phổ biến

Trong thế giới lập trình hiện đại, Garbage Collection (GC) đã trở thành một tính năng tiêu chuẩn trong nhiều ngôn ngữ, đặc biệt là những ngôn ngữ chú trọng vào tốc độ phát triển và an toàn bộ nhớ. Việc sử dụng GC giúp nhà phát triển giảm bớt gánh nặng quản lý tài nguyên cấp thấp.

GC thường là một thành phần cốt lõi được tích hợp sâu vào môi trường runtime hoặc máy ảo của ngôn ngữ. Điều này đảm bảo rằng cơ chế thu gom rác hoạt động hiệu quả và tự động, tương thích với cấu trúc và mô hình thực thi của ngôn ngữ đó trên nhiều nền tảng khác nhau.

Java

Java là một trong những ngôn ngữ nổi tiếng nhất sử dụng Garbage Collection như là phương thức quản lý bộ nhớ mặc định và duy nhất. GC là một phần không thể tách rời của Máy ảo Java (JVM), chịu trách nhiệm thu hồi bộ nhớ của các đối tượng không còn được tham chiếu trên Heap. JVM cung cấp nhiều thuật toán GC tiên tiến.

C#

Tương tự như Java, C# trong nền tảng .NET cũng dựa hoàn toàn vào Garbage Collection. GC là thành phần trung tâm của Common Language Runtime (CLR) của .NET. GC của C# hoạt động tự động, giải phóng bộ nhớ đối tượng và có các cơ chế tối ưu hiệu năng như Generational GC để cải thiện tốc độ và giảm thiểu thời gian dừng.

Python

Python, đặc biệt là phiên bản CPython phổ biến, sử dụng kết hợp Reference Counting (đếm tham chiếu) và Cyclic GC (bộ thu gom rác chu kỳ). Reference Counting giúp thu hồi bộ nhớ nhanh chóng khi bộ đếm về 0, còn Cyclic GC xử lý các trường hợp tham chiếu vòng lặp mà Reference Counting không giải quyết được, đảm bảo không bị rò rỉ bộ nhớ chu kỳ.

JavaScript

JavaScript, chạy trên các Engine như V8 (Chrome, Node.js), SpiderMonkey (Firefox),… cũng sử dụng Garbage Collection để quản lý bộ nhớ trên Heap. Các Engine JavaScript hiện đại có các bộ GC rất hiệu quả, thường kết hợp nhiều kỹ thuật như Mark-and-Sweep và Generational GC để đảm bảo hiệu năng tốt nhất trong môi trường web và server.

Go

Ngôn ngữ Go (Golang) được thiết kế với Garbage Collection tích hợp sẵn ngay từ đầu. GC của Go được chú trọng vào việc giảm thiểu độ trễ và thời gian dừng chương trình (pause time), làm cho nó rất phù hợp với các ứng dụng mạng, hệ thống, hoặc các dịch vụ backend hiệu suất cao, nơi độ trễ thấp là yếu tố quan trọng.

Các ngôn ngữ khác

Ngoài các ngôn ngữ rất phổ biến kể trên, Garbage Collection còn được ứng dụng rộng rãi trong nhiều ngôn ngữ hiện đại khác như Swift, Ruby, PHP (từ phiên bản 5.3 trở đi), Scala, Kotlin, Lisp (ngôn ngữ lịch sử đầu tiên có GC),… Sự phổ biến này cho thấy GC là một mô hình quản lý bộ nhớ hiệu quả cho đa số các tác vụ lập trình ngày nay.

Các khái niệm liên quan đến Garbage Collection

  • Bộ nhớ Heap (Heap Memory): Vùng bộ nhớ nơi các đối tượng thường được cấp phát động và là nơi GC hoạt động chính.
  • Bộ nhớ Stack (Stack Memory): Vùng bộ nhớ dùng cho các biến cục bộ, tham số hàm và địa chỉ trả về. GC không hoạt động trên Stack.
  • Tham chiếu (Reference): Một biến hoặc thuộc tính trỏ đến (liên kết với) một đối tượng trong bộ nhớ Heap. GC sử dụng các tham chiếu để xác định đối tượng nào còn được sử dụng.
  • Đối tượng (Object): Một cấu trúc dữ liệu được cấp phát trên Heap.
  • Runtime Environment (Môi trường thời gian chạy): Môi trường (như JVM, CLR) cung cấp dịch vụ cho chương trình khi nó đang chạy, bao gồm cả GC.

Chúng ta đã cùng nhau khám phá Garbage Collection là gì, nguyên lý hoạt động đằng sau việc thu gom rác, cũng như cân nhắc những lợi ích tuyệt vời và các hạn chế cần lưu ý của nó. Việc tìm hiểu sự khác biệt giữa GC và rò rỉ bộ nhớ, cùng với cách GC được triển khai trong Python và các ngôn ngữ phổ biến khác, giúp ta thấy rõ sự ứng dụng rộng rãi và tầm quan trọng của nó.

Nếu bạn đang tìm kiếm một nền tảng mạnh mẽ, linh hoạt và hoàn toàn kiểm soát được để phát triển, thử nghiệm hoặc chạy ứng dụng của mình, dịch vụ thuê VPS là một lựa chọn bạn nên cân nhắc. Nó cung cấp môi trường lý tưởng để bạn tùy chỉnh, quản lý server theo nhu cầu riêng và tối ưu hóa hiệu suất dựa trên kiến thức đã học về quản lý tài nguyên.

Dịch vụ VPS Linux tại InterData sử dụng ổ cứng SSD NVMe U.2 tốc độ cao và Uptime ổn định 99.9%. Khởi tạo nhanh chóng, băng thông cao, với mức giá rẻ chỉ từ 95K/tháng, VPS Linux tại InterData là giải pháp tối ưu chi phí và thúc đẩy hiệu quả công việc của bạn.

Liên hệ InterData ngay để được tư vấn chi tiết về dịch vụ!

Share187Tweet117
Mỹ Y
Mỹ Y

Nguyễn Thị Mỹ Y - Tốt nghiệp chuyên ngành Marketing thương mại với 2+ năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Content Công Nghệ và Phần Mềm. Hiện tại, tôi đang đảm nhiệm vị trí Nhân viên Digital Marketing tại InterData - một trong những công ty hàng đầu về giải pháp công nghệ thông tin tại Việt Nam, nơi tôi có cơ hội làm việc với các chuyên gia hàng đầu trong ngành công nghệ thông tin. Với vai trò là một nhân viên Digital Marketing, tôi có cơ hội được tham gia vào các dự án phát triển nội dung chất lượng cao về phần mềm mã nguồn mở, ứng dụng và giải pháp công nghệ hữu ích. Để không ngừng nâng cao chuyên môn, tôi thường xuyên tham gia các buổi workshop, khóa đào tạo chuyên sâu và tự học hỏi các xu hướng mới trong lĩnh vực công nghệ thông tin. Tôi tin rằng việc chia sẻ kiến thức mới mẻ là chìa khóa để xây dựng một cộng đồng công nghệ vững mạnh và phát triển. Với kiến thức chuyên sâu, kinh nghiệm thực tế và tâm huyết với nghề, tôi hy vọng có thể đóng góp một phần nhỏ vào sự phát triển của ngành công nghệ thông tin Việt Nam.

KHUYẾN MÃI NỔI BẬT
VPS InterData tích hợp sẵn n8n
VPS InterData Tích Hợp Sẵn n8n – Cài Đặt Nhanh Trong 1-Click
BÀI VIẾT MỚI NHẤT
Tại sao cần Web Hosting cho website
Tại sao cần Web Hosting cho website? Giải thích dễ hiểu
Hosting giá rẻ
Hosting giá rẻ có tốt không? Ưu-nhược điểm & Lời Khuyên
Garbage Collection là gì - 5P Hiểu nhanh về thu gom rác (Python)
Garbage Collection là gì? 5P Hiểu nhanh về thu gom rác (Python)
Memory Management là gì - Vai trò & Các kỹ thuật quản lý bộ nhớ
Memory Management là gì? Vai trò & Các kỹ thuật quản lý bộ nhớ
AJAX là gì - Lợi ích - Hạn chế & Các công nghệ cấu thành AJAX
AJAX là gì? Lợi ích – Hạn chế & Các công nghệ cấu thành AJAX
CRUD là gì - Tổng quan về CRUD (Create, Read, Update, Delete)
CRUD là gì? Tổng quan về CRUD (Create, Read, Update, Delete)
AI Agent là gì
AI Agent là gì? Khái niệm, Cách hoạt động & Ứng dụng 2025
Closure là gì trong JavaScript - Chi tiết A-Z + Ví dụ dễ hiểu
Closure là gì trong JavaScript? Chi tiết A-Z + Ví dụ dễ hiểu
Hàm ẩn danh (Anonymous Function,Lambda) Cú pháp & Ví dụ dễ hiểu
Hàm ẩn danh (Anonymous Function/Lambda): Cú pháp & Ví dụ dễ hiểu

logo interdata

VPĐD: 240 Nguyễn Đình Chính, P.11. Q. Phú Nhuận, TP. Hồ Chí Minh
VPGD: 211 Đường số 5, Lakeview City, An Phú, Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh
MST: 0316918910 – Cấp ngày 28/06/2021 – tại Sở KH và ĐT TP. HCM
Mã ĐDKD: 0001
Điện thoại: 1900.636822
Website: Interdata.vn

DỊCH VỤ

Thuê chỗ đặt máy chủ
Thuê Cloud Server
Thuê Hosting
Thuê máy chủ
Thuê VPS

THÔNG TIN

Blog
Giới thiệu
Liên hệ
Khuyến mãi
Sự kiện

CHÍNH SÁCH

Chính sách bảo hành
Chính sách bảo mật
Chính sách xử lý khiếu nại
Cam kết dịch vụ
Điều khoản sử dụng
GDPR
Hình thức thanh toán
Hướng dẫn thanh toán trên VNPAY
Quy định đổi trả và hoàn trả tiền
Quy định sử dụng tên miền