Front end là gì? Vai trò, ngôn ngữ & phân biệt với Back end

5/5 - (1 bình chọn)

NỘI DUNG

Bạn có bao giờ thắc mắc điều gì tạo nên giao diện bóng bẩy của Facebook, bố cục trực quan của Shopee hay các hiệu ứng mượt mà trên website bạn yêu thích? Đó chính là công việc của Front end. Trong thế giới phát triển web ngày càng sôi động, hiểu rõ Front end là gì là bước đầu tiên quan trọng, dù bạn muốn trở thành lập trình viên, làm việc trong lĩnh vực công nghệ hay đơn giản là tò mò về cách website hoạt động.

Bài viết này sẽ là cẩm nang toàn diện, giải thích từ A-Z về Front end: định nghĩa cơ bản, tầm quan trọng không thể thiếu, công việc cụ thể của lập trình viên Front end, các ngôn ngữ và công nghệ cốt lõi, cách phân biệt rạch ròi với Back end, và cả lộ trình học tập cho người mới bắt đầu. Hãy cùng khám phá nhé!

1. Front end là gì?

Front end (hay Frontend) là phần giao diện của một trang web hoặc ứng dụng web mà người dùng có thể nhìn thấy và tương tác trực tiếp trên trình duyệt của họ. Nó bao gồm tất cả các yếu tố hình ảnh, văn bản, nút bấm, menu, và cách chúng được sắp xếp, trình bày.

Nói đơn giản, mọi thứ bạn thấy và chạm vào trên màn hình khi lướt web – từ việc đọc bài viết này, nhấp vào một liên kết, xem một video, đến điền vào một biểu mẫu – đều thuộc về Front end. Đây chính là “bộ mặt” của website, nơi diễn ra sự tương tác chính giữa người dùng và sản phẩm số.

Để dễ hình dung hơn, hãy tưởng tượng website như một ngôi nhà. Front end chính là toàn bộ phần nội thất và ngoại thất bạn thấy: màu sơn tường, kiểu dáng cửa sổ, cách bài trí bàn ghế, tranh ảnh treo tường… Tất cả những gì tạo nên vẻ đẹp, sự tiện nghi và trải nghiệm khi bạn bước vào và sử dụng không gian đó.

Trong khi đó, phần nền móng, hệ thống điện nước, kết cấu chịu lực ẩn bên trong (mà bạn không thấy) sẽ tương ứng với Back-end – chúng ta sẽ tìm hiểu kỹ hơn về sự khác biệt này ở phần sau. Nhưng trước tiên, tại sao Front end lại đóng vai trò quan trọng đến vậy?

2. Tại sao Front end lại quan trọng?

Front end không chỉ đơn thuần là làm cho website “đẹp”. Nó đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong sự thành công của một sản phẩm web vì những lý do chính sau:

Tạo ấn tượng đầu tiên: Giao diện người dùng (User Interface – UI) là thứ đầu tiên “đập vào mắt” người dùng. Một Front end được thiết kế tốt, trực quan và thẩm mỹ sẽ tạo thiện cảm ban đầu, giữ chân người dùng ở lại khám phá lâu hơn. Ngược lại, giao diện lộn xộn, khó sử dụng sẽ khiến họ rời đi nhanh chóng.
Quyết định Trải nghiệm Người dùng (UX): Front end chịu trách nhiệm chính cho việc người dùng tương tác với website có dễ dàng, mượt mà và hiệu quả hay không. Tốc độ tải trang nhanh, điều hướng rõ ràng, các nút bấm hoạt động đúng như mong đợi… tất cả đều góp phần tạo nên một UX tích cực.
Tăng khả năng truy cập (Accessibility): Một Front end tốt cần đảm bảo rằng trang web có thể được sử dụng bởi tất cả mọi người, kể cả người khuyết tật (ví dụ: người khiếm thị sử dụng trình đọc màn hình). Điều này không chỉ mang tính nhân văn mà còn mở rộng đối tượng người dùng tiềm năng.
Hỗ trợ mục tiêu kinh doanh: Giao diện thân thiện, quy trình rõ ràng (như thêm vào giỏ hàng, thanh toán) sẽ trực tiếp ảnh hưởng đến tỷ lệ chuyển đổi (conversion rate). Một Front end tối ưu có thể giúp tăng doanh số bán hàng, số lượt đăng ký hoặc các mục tiêu kinh doanh khác.
Xây dựng nhận diện thương hiệu: Màu sắc, logo, font chữ và phong cách thiết kế nhất quán trên Front end giúp củng cố hình ảnh và nhận diện thương hiệu trong tâm trí người dùng. Nó tạo ra sự chuyên nghiệp và đáng tin cậy.

Tóm lại, Front end là cầu nối trực tiếp giữa sản phẩm và người dùng. Đầu tư vào một Front end chất lượng không chỉ là đầu tư vào “vẻ bề ngoài” mà còn là đầu tư vào sự hài lòng của người dùng và sự thành công bền vững của dự án web.

XEM THÊM: Shared Hosting Là Gì? Cách Hoạt Động, Ưu Điểm Và Cách Chọn

3. Lập trình viên Front end làm những gì?

Lập trình viên Front end (Front-end Developer) là những người “thổi hồn” vào các bản thiết kế tĩnh, biến chúng thành những trang web sống động, tương tác mà chúng ta sử dụng hàng ngày. Công việc của họ không chỉ đơn thuần là viết code mà bao gồm nhiều nhiệm vụ đa dạng:

Chuyển đổi thiết kế thành mã nguồn: Họ nhận các bản thiết kế giao diện (thường từ các công cụ như Figma, Sketch, Adobe XD) từ đội ngũ thiết kế UI/UX và sử dụng HTML, CSS, JavaScript để hiện thực hóa chúng thành giao diện web thực tế.
Phát triển giao diện người dùng: Xây dựng các thành phần UI như menu điều hướng, nút bấm, biểu mẫu, slider, modal… đảm bảo chúng hoạt động chính xác và thân thiện với người dùng trên các trình duyệt và thiết bị khác nhau.
Đảm bảo tính đáp ứng (Responsive Design): Một nhiệm vụ quan trọng là làm cho giao diện hiển thị tốt và hoạt động mượt mà trên mọi kích thước màn hình, từ máy tính để bàn lớn đến máy tính bảng và điện thoại di động.
Tối ưu hiệu năng: Cải thiện tốc độ tải trang bằng các kỹ thuật như tối ưu hình ảnh, giảm thiểu mã CSS/JavaScript, sử dụng lazy loading… để mang lại trải nghiệm tốt nhất cho người dùng.
Kiểm thử và sửa lỗi (Debugging): Tìm kiếm và khắc phục các lỗi hiển thị hoặc lỗi chức năng trên các trình duyệt và thiết bị khác nhau (cross-browser compatibility testing).
Làm việc với API: Tương tác với các API (Application Programming Interface) do đội ngũ Back-end cung cấp để lấy dữ liệu (ví dụ: danh sách sản phẩm, bài viết) và hiển thị lên giao diện người dùng.
Hợp tác nhóm: Phối hợp chặt chẽ với các nhà thiết kế UI/UX, lập trình viên Back-end, quản lý dự án (PM) và kiểm thử viên (Tester) để đảm bảo sản phẩm cuối cùng đáp ứng yêu cầu và chất lượng.
Sử dụng hệ thống quản lý phiên bản: Dùng các công cụ như Git để quản lý mã nguồn, theo dõi thay đổi và cộng tác hiệu quả với các thành viên khác trong nhóm.

Công việc của một Front-end Developer đòi hỏi sự kết hợp giữa tư duy logic, kỹ năng giải quyết vấn đề và một chút mắt thẩm mỹ để tạo ra những sản phẩm web vừa đẹp mắt vừa hiệu quả.

4. Các công nghệ và kỹ năng Front end cốt lõi

Để thực hiện những nhiệm vụ trên, Lập trình viên Front end cần nắm vững một bộ công nghệ và kỹ năng nền tảng. Dưới đây là những thành phần không thể thiếu:

4.1. HTML: Nền tảng cấu trúc Website

HTML (HyperText Markup Language) là ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản, được coi là bộ khung xương của mọi trang web. Nó không phải là ngôn ngữ lập trình theo nghĩa truyền thống, mà dùng các thẻ (tags) để định nghĩa cấu trúc và ý nghĩa ngữ nghĩa cho nội dung.

Ví dụ, thẻ <h1> định nghĩa tiêu đề chính, thẻ <p> định nghĩa một đoạn văn bản, thẻ <img> dùng để chèn hình ảnh, và thẻ <a> tạo ra các liên kết. Sử dụng HTML đúng cách, đặc biệt là HTML ngữ nghĩa (Semantic HTML), giúp trình duyệt và các công cụ tìm kiếm hiểu rõ hơn về nội dung trang web.

4.2. CSS: “Nghệ thuật” tạo kiểu và định dạng

Nếu HTML là khung xương, thì CSS (Cascading Style Sheets) chính là lớp “da thịt” và “quần áo”, quyết định toàn bộ diện mạo của trang web. CSS cho phép bạn kiểm soát mọi thứ liên quan đến trình bày và thẩm mỹ.

Bạn có thể dùng CSS để thay đổi màu sắc văn bản, màu nền, font chữ, kích thước chữ, khoảng cách giữa các phần tử, tạo bố cục (layout) phức tạp, thêm hiệu ứng đổ bóng, bo góc và nhiều hơn nữa. Các CSS Preprocessors như Sass hoặc Less cũng thường được sử dụng để viết CSS hiệu quả và dễ bảo trì hơn.

4.3. JavaScript: Thêm “sự sống” và tính tương tác

JavaScript (JS) là một ngôn ngữ lập trình thực thụ, đóng vai trò then chốt trong việc tạo ra các trang web động và tương tác. Nếu HTML và CSS tạo nên cấu trúc và vẻ ngoài tĩnh, thì JS thổi hồn vào đó, cho phép trang web phản hồi lại hành động của người dùng.

Nhờ JavaScript, chúng ta có thể:

Tạo slideshow ảnh tự động chuyển đổi.
Hiển thị/ẩn các phần tử khi người dùng nhấp chuột.
Kiểm tra tính hợp lệ của dữ liệu người dùng nhập vào biểu mẫu (form validation) ngay lập tức.
Tải dữ liệu mới từ máy chủ mà không cần tải lại toàn bộ trang (kỹ thuật AJAX).
Tạo các hiệu ứng động, game đơn giản ngay trên trình duyệt.

4.4. Frameworks & Thư viện (React, Angular, Vue.js…)

Khi các ứng dụng web trở nên phức tạp hơn, việc chỉ sử dụng HTML, CSS, JS thuần có thể trở nên khó quản lý. Đó là lúc các Framework và Thư viện (Library) JavaScript phát huy tác dụng. Chúng cung cấp các cấu trúc, mẫu thiết kế và thành phần dựng sẵn giúp lập trình viên xây dựng giao diện nhanh hơn, hiệu quả hơn và có tổ chức hơn.

React (thư viện phát triển bởi Facebook): Rất phổ biến, tập trung vào việc xây dựng giao diện người dùng theo mô hình component (thành phần).
Angular (framework phát triển bởi Google): Cung cấp một giải pháp toàn diện hơn, bao gồm nhiều tính năng tích hợp sẵn cho các ứng dụng lớn.
Vue.js (framework cộng đồng): Được đánh giá là dễ tiếp cận, linh hoạt và có hiệu năng tốt.

XEM THÊM: Python là gì? Những điều nên biết khi dùng ngôn ngữ LT Python

Việc lựa chọn framework/thư viện nào phụ thuộc vào yêu cầu dự án và sở thích của đội ngũ phát triển. Tuy nhiên, nền tảng vững chắc về JavaScript thuần vẫn là điều kiện tiên quyết.

4.5. Kỹ năng khác: Responsive Design, Debugging, Git…

Ngoài bộ ba công nghệ cốt lõi và các framework, một lập trình viên Front end giỏi cần trang bị thêm nhiều kỹ năng quan trọng khác:

Responsive Web Design: Kỹ năng thiết kế và xây dựng giao diện có thể tự động điều chỉnh để hiển thị tối ưu trên mọi loại thiết bị (desktop, tablet, mobile).
Debugging (Gỡ lỗi): Khả năng sử dụng các công cụ dành cho nhà phát triển (Developer Tools) tích hợp sẵn trong trình duyệt để tìm và sửa lỗi trong mã HTML, CSS, JS.
Version Control (Quản lý phiên bản): Thành thạo sử dụng Git và các nền tảng như GitHub, GitLab để quản lý mã nguồn, theo dõi lịch sử thay đổi và cộng tác hiệu quả trong nhóm.
Web Performance Optimization (Tối ưu hiệu năng): Hiểu biết về các kỹ thuật giúp tăng tốc độ tải trang và cải thiện trải nghiệm người dùng (tối ưu ảnh, lazy loading, code splitting…).
Cross-Browser Compatibility (Tương thích trình duyệt): Đảm bảo trang web hoạt động và hiển thị nhất quán trên các trình duyệt phổ biến (Chrome, Firefox, Safari, Edge…).
Web Accessibility (Khả năng truy cập): Xây dựng trang web sao cho người khuyết tật cũng có thể sử dụng dễ dàng (tuân thủ các tiêu chuẩn như WCAG).
Build Tools & Task Runners (Công cụ xây dựng): Biết cách sử dụng các công cụ như Webpack, Vite, Gulp để tự động hóa các tác vụ lặp đi lặp lại trong quá trình phát triển (ví dụ: biên dịch code, tối ưu file).

5. Phân biệt Front end và Back end chi tiết

Đây là một trong những điểm gây nhầm lẫn nhiều nhất cho người mới tìm hiểu về lập trình web. Mặc dù cả hai đều cần thiết để tạo ra một ứng dụng web hoàn chỉnh, Front end và Back end có vai trò và công nghệ hoàn toàn khác biệt.

Front end tập trung vào những gì người dùng nhìn thấy và tương tác trên trình duyệt của họ (phía client – client-side). Nó xử lý giao diện, trải nghiệm người dùng và cách dữ liệu được trình bày.

Back end (hay Backend) là phần hậu trường, hoạt động trên máy chủ (server-side). Nó chịu trách nhiệm xử lý logic nghiệp vụ, tương tác với cơ sở dữ liệu (database), quản lý người dùng, xác thực và cung cấp dữ liệu cho Front end thông qua các API. Người dùng cuối không trực tiếp nhìn thấy hay tương tác với Back end.

5.1. Bảng so sánh nhanh Front end vs Back end

Tiêu chí	Front end (Client-side)	Back end (Server-side)
Mục đích chính	Hiển thị giao diện, tương tác với người dùng	Xử lý logic, quản lý dữ liệu, vận hành hệ thống
Người dùng	Nhìn thấy và tương tác trực tiếp	Không nhìn thấy, không tương tác trực tiếp
Nơi thực thi	Trình duyệt web của người dùng (Chrome, Firefox…)	Máy chủ (Server)
Công nghệ chính	HTML, CSS, JavaScript, Frameworks (React, Vue, Angular)	Ngôn ngữ (Node.js, Python, Java, PHP, Ruby…), Databases (SQL, NoSQL), Servers
Tập trung vào	Giao diện người dùng (UI), Trải nghiệm người dùng (UX)	Logic nghiệp vụ, Dữ liệu, Bảo mật, Hiệu năng server
Ví dụ công việc	Xây dựng layout, tạo hiệu ứng, xử lý sự kiện click chuột	Xử lý đăng nhập, lưu trữ thông tin người dùng, truy vấn CSDL
Vai trò	Lập trình viên Front end	Lập trình viên Back end

5.2. Mối quan hệ tương hỗ: Front end và Back end hoạt động cùng nhau như thế nào?

Front end và Back end không hoạt động độc lập mà liên kết chặt chẽ với nhau để tạo thành một hệ thống hoàn chỉnh. Hãy hình dung mối quan hệ này qua ví dụ một nhà hàng:

Khách hàng (User): Bạn ngồi tại bàn và muốn gọi món.
Menu (Front end – UI): Bạn xem menu (giao diện) để chọn món ăn.
Nhân viên phục vụ (Front end – JS/API Call): Bạn gọi nhân viên (tương tác) để đặt món. Nhân viên ghi lại yêu cầu của bạn và chuyển vào bếp.
Nhà bếp (Back end): Đầu bếp (logic nghiệp vụ) tiếp nhận yêu cầu, kiểm tra nguyên liệu (database), chế biến món ăn.
Nhân viên phục vụ (Front end – API Response/Display): Nhân viên mang món ăn đã hoàn thành (dữ liệu đã xử lý) từ bếp ra bàn cho bạn.

Trong thế giới web, “nhân viên phục vụ” thường chính là các API (Application Programming Interface). Front end sẽ gửi yêu cầu (request) đến API của Back end (ví dụ: “Lấy cho tôi danh sách sản phẩm mới nhất”). Back end xử lý yêu cầu đó, truy vấn cơ sở dữ liệu nếu cần, và trả về dữ liệu (response) cho Front end dưới một định dạng chuẩn (thường là JSON). Front end sau đó nhận dữ liệu này và hiển thị lên giao diện cho người dùng xem.

Sự phối hợp nhịp nhàng này đảm bảo người dùng có thể tương tác với dữ liệu và chức năng phức tạp một cách trực quan thông qua giao diện Front end thân thiện.

6. Học Front end có khó không? Bắt đầu từ đâu?

Câu hỏi “Học Front end có khó không?” không có câu trả lời tuyệt đối. Độ khó phụ thuộc vào nền tảng, khả năng tiếp thu và quan trọng nhất là sự kiên trì của mỗi người. Tuy nhiên, so với một số lĩnh vực lập trình khác, Front end thường được coi là có điểm khởi đầu dễ tiếp cận hơn vì bạn có thể thấy kết quả trực quan (giao diện thay đổi) gần như ngay lập tức sau khi viết code.

XEM THÊM: Top Plugin Trắc Nghiệm Cho WordPress Tạo Quiz Online Dễ Dàng

Điều quan trọng là Front end hoàn toàn có thể học được nếu bạn có đam mê và phương pháp học tập đúng đắn. Dưới đây là lộ trình gợi ý cho người mới bắt đầu:

Nắm vững nền tảng HTML: Học về các thẻ cơ bản, cấu trúc trang, các thẻ ngữ nghĩa (header, footer, nav, article…). Hãy thực hành xây dựng các trang web tĩnh đơn giản.
Làm chủ CSS: Bắt đầu với các thuộc tính CSS cơ bản (màu sắc, font chữ, kích thước, khoảng cách). Sau đó học về layout (Flexbox, Grid), Responsive Design (Media Queries) để làm giao diện đẹp và thích ứng.
Đi sâu vào JavaScript: Đây là bước quan trọng và tốn nhiều thời gian nhất. Bắt đầu với cú pháp cơ bản, biến, kiểu dữ liệu, toán tử, câu lệnh điều kiện, vòng lặp. Sau đó học về DOM Manipulation (thay đổi nội dung HTML/CSS bằng JS), xử lý sự kiện (click, hover…), và các khái niệm nâng cao hơn như hàm, đối tượng, Asynchronous JS (Promise, async/await), làm việc với API.
Học cách sử dụng Git: Làm quen với Git và GitHub/GitLab là kỹ năng bắt buộc để quản lý code và làm việc nhóm. Hãy học các lệnh cơ bản (clone, add, commit, push, pull, branch, merge).
Chọn và học một Framework/Thư viện: Sau khi đã vững JavaScript cơ bản, hãy chọn một framework phổ biến (React, Vue hoặc Angular) để học. Chúng sẽ giúp bạn xây dựng ứng dụng phức tạp hiệu quả hơn. Bắt đầu với các khái niệm cốt lõi của framework đó.
Thực hành liên tục: Lý thuyết là cần thiết, nhưng thực hành mới là chìa khóa. Hãy tự xây dựng các dự án cá nhân, từ đơn giản đến phức tạp, clone lại giao diện các trang web bạn thích, tham gia đóng góp vào các dự án mã nguồn mở (nếu có thể).
Tìm kiếm tài liệu và cộng đồng: Tận dụng các nguồn tài liệu học tập phong phú trên mạng (MDN Web Docs, W3Schools, freeCodeCamp, các khóa học online trên Coursera, Udemy…), đọc blog công nghệ, và tham gia các cộng đồng lập trình viên (Stack Overflow, các group Facebook, Discord…) để học hỏi và trao đổi kinh nghiệm.

Học lập trình là một hành trình dài, đòi hỏi sự kiên nhẫn và không ngừng cập nhật kiến thức. Đừng ngại mắc lỗi, hãy xem đó là cơ hội để học hỏi và tiến bộ.

7. Xu hướng công nghệ Front end nổi bật

Lĩnh vực Front end luôn không ngừng phát triển với các công nghệ và xu hướng mới xuất hiện. Việc nắm bắt các xu hướng này giúp lập trình viên nâng cao kỹ năng và tạo ra những sản phẩm tốt hơn. Dưới đây là một vài xu hướng đáng chú ý trong năm 2025:

Jamstack (JavaScript, APIs, Markup): Kiến trúc xây dựng website tập trung vào việc tối ưu tốc độ và bảo mật bằng cách pre-render (tạo sẵn) các trang HTML tĩnh và sử dụng JavaScript/API để xử lý các chức năng động. Các công cụ như Next.js (cho React) hay Nuxt.js (cho Vue) đang rất phổ biến.
Micro Frontends: Chia nhỏ một ứng dụng Front end lớn thành các phần nhỏ hơn, độc lập, do các nhóm khác nhau phát triển. Kiến trúc này giúp các đội ngũ lớn dễ dàng quản lý, phát triển và triển khai ứng dụng hơn.
WebAssembly (Wasm): Cho phép chạy mã được viết bằng các ngôn ngữ khác (như C++, Rust) trên trình duyệt với hiệu năng gần như native. Mở ra tiềm năng cho các ứng dụng web phức tạp hơn như game, xử lý video/hình ảnh.
Tập trung vào Performance & Core Web Vitals: Google ngày càng nhấn mạnh tầm quan trọng của trải nghiệm người dùng trên trang, đặc biệt là các chỉ số Core Web Vitals (LCP, FID/INP, CLS). Lập trình viên Front end cần chú trọng hơn vào việc tối ưu tốc độ tải, tính tương tác và sự ổn định của giao diện.
AI hỗ trợ phát triển (AI-assisted Development): Các công cụ AI như GitHub Copilot, ChatGPT đang ngày càng được tích hợp vào quy trình làm việc, giúp gợi ý code, tìm lỗi, viết tài liệu, tăng năng suất cho lập trình viên.
Server Components (Ví dụ: React Server Components): Một xu hướng mới cho phép một số thành phần giao diện được render (kết xuất) phía server, giúp giảm lượng JavaScript cần tải về client, cải thiện hiệu năng ban đầu.

Việc cập nhật liên tục kiến thức và thử nghiệm các công nghệ mới là điều cần thiết để duy trì lợi thế cạnh tranh trong ngành Front end năng động này.

Khi đã hiểu Front end và sẵn sàng đưa những dự án web đầu tiên của mình lên mạng, việc lựa chọn một nơi lưu trữ đáng tin cậy là rất quan trọng. Bạn có thể tham khảo dịch vụ thuê Hosting giá rẻ – chất lượng – uy tín tại InterData: nền tảng phần cứng chuyên dụng AMD EPYC Gen 3th, SSD NVMe U.2 tốc độ cao, cùng dung lượng tối ưu và băng thông lớn giúp website hoạt động ổn định, mượt mà, chỉ từ 1K/ngày.

8. Câu hỏi thường gặp (FAQ) về Front end

Front end có phải là thiết kế web (Web Design) không?

Không hoàn toàn. Thiết kế web (Web Design) thường tập trung nhiều hơn vào khía cạnh thẩm mỹ, bố cục tổng thể, trải nghiệm người dùng ở mức ý tưởng và tạo ra các bản thiết kế trực quan (visual mockups). Trong khi đó, Lập trình Front end là việc hiện thực hóa các bản thiết kế đó thành code (HTML, CSS, JS) để chúng có thể chạy được trên trình duyệt và người dùng có thể tương tác. Hai lĩnh vực này liên quan chặt chẽ và thường xuyên phối hợp với nhau.

Cần học giỏi toán để làm Lập trình viên Front end không?

Nhìn chung, bạn không cần phải quá giỏi toán cao cấp để trở thành một Lập trình viên Front end giỏi. Các công việc hàng ngày chủ yếu đòi hỏi tư duy logic, kỹ năng giải quyết vấn đề và hiểu biết về thuật toán cơ bản. Tuy nhiên, kiến thức toán học có thể hữu ích trong một số trường hợp đặc thù như phát triển game, đồ họa phức tạp hay phân tích dữ liệu.

Lương Front end developer ở Việt Nam khoảng bao nhiêu?

Mức lương của Lập trình viên Front end tại Việt Nam khá đa dạng, phụ thuộc vào nhiều yếu tố như kinh nghiệm, kỹ năng, quy mô công ty và địa điểm làm việc. Theo khảo sát từ các trang tuyển dụng uy tín (như TopDev) năm 2024-2025, mức lương tham khảo có thể như sau (lưu ý con số này có thể thay đổi):