Array là gì? Định nghĩa, Ví dụ & Đặc điểm cơ bản của Mảng

Nếu bạn mới bắt đầu hành trình học lập trình, việc hiểu rõ các cấu trúc dữ liệu nền tảng như Array là vô cùng quan trọng. Nó là một trong những khái niệm cốt lõi bạn sẽ gặp đi gặp lại.

Bài viết này được thiết kế đặc biệt cho người mới bắt đầu. Chúng ta sẽ cùng nhau khám phá Array là gì, tại sao nó hữu ích, các đặc điểm chính, xem xét ví dụ cụ thể và nhiều thông tin khác nữa, tất cả được giải thích một cách dễ hiểu nhất.

Array (hay Mảng) là một cấu trúc dữ liệu cơ bản trong lập trình, dùng để lưu trữ một tập hợp các phần tử có cùng kiểu dữ liệu tại các vị trí bộ nhớ liền kề nhau. Điều này giúp bạn tổ chức và quản lý dữ liệu một cách có hệ thống.

Hãy tưởng tượng bạn có danh sách điểm số của 5 học sinh. Thay vì tạo 5 biến riêng lẻ (diem1, diem2,…), bạn có thể dùng một Array duy nhất tên diemSo để chứa tất cả 5 điểm số đó. Việc này làm cho mã nguồn (code) của bạn trở nên gọn gàng và dễ quản lý hơn rất nhiều.

Array là một khái niệm nền tảng trong khoa học máy tính và xuất hiện trong hầu hết các ngôn ngữ lập trình phổ biến như C, C++, Java, Python, JavaScript, C#, và nhiều ngôn ngữ khác. Việc nắm vững Array sẽ mở ra cánh cửa để bạn hiểu các cấu trúc dữ liệu phức tạp hơn sau này.

Array (Mảng) là gì?

Array (Mảng) là một tập hợp có thứ tự, chứa các phần tử cùng kiểu dữ liệu, và mỗi phần tử được xác định duy nhất bởi một chỉ số (index). Nó hoạt động giống như một dãy các ô chứa được đánh số, nơi bạn có thể đặt hoặc lấy dữ liệu ra.

Khái niệm “có thứ tự” ở đây nghĩa là vị trí của mỗi phần tử trong Array là quan trọng và được xác định rõ ràng. Phần tử đầu tiên, phần tử thứ hai,… đều có vị trí cố định tương đối so với nhau, được đánh dấu bằng chỉ số.

Yếu tố “cùng kiểu dữ liệu” là một đặc điểm truyền thống quan trọng. Một Array số nguyên sẽ chỉ chứa số nguyên, một Array chuỗi ký tự sẽ chỉ chứa chuỗi. Điều này giúp đảm bảo tính nhất quán và hiệu quả trong việc xử lý dữ liệu.

Cuối cùng, “chỉ số” (index) chính là chìa khóa để làm việc với Array. Nhờ có chỉ số, chúng ta có thể truy cập trực tiếp đến bất kỳ phần tử nào trong Array một cách nhanh chóng mà không cần duyệt qua các phần tử khác.

Tại sao chúng ta cần dùng Array trong lập trình?

Chúng ta cần dùng Array vì nó cung cấp một cách hiệu quả để lưu trữ và quản lý nhiều giá trị dữ liệu liên quan với nhau dưới một tên biến duy nhất. Điều này giúp đơn giản hóa code và dễ dàng thực hiện các thao tác trên tập dữ liệu.

Hãy xem xét việc quản lý tên của 100 người dùng. Nếu không có Array, bạn có thể phải tạo 100 biến khác nhau (tenNguoiDung1, tenNguoiDung2,…, tenNguoiDung100). Điều này cực kỳ bất tiện và khó quản lý, đặc biệt khi bạn muốn thực hiện cùng một thao tác cho tất cả (ví dụ: in tất cả tên).

Với Array, bạn chỉ cần một biến, ví dụ danhSachTen, và có thể lưu trữ cả 100 tên trong đó. Sau đó, bạn có thể dễ dàng dùng vòng lặp (loop) để duyệt qua từng tên và xử lý chúng. Việc này tiết kiệm rất nhiều công sức và làm code rõ ràng hơn.

Hơn nữa, việc truy cập một phần tử cụ thể trong Array rất nhanh chóng thông qua chỉ số của nó. Điều này làm cho Array trở thành lựa chọn tốt cho nhiều tác vụ, từ lưu trữ dữ liệu cấu hình đơn giản đến việc triển khai các thuật toán phức tạp hơn.

Các đặc điểm cơ bản của Array (Mảng)

Để hiểu sâu hơn về Array, chúng ta cần nắm vững các đặc điểm cơ bản cấu thành nên nó. Những đặc điểm này quyết định cách Array hoạt động và khi nào nên sử dụng chúng một cách hiệu quả nhất trong chương trình của bạn.

Phần tử (Element): Đơn vị lưu trữ trong Array

Phần tử (Element) là mỗi giá trị dữ liệu riêng lẻ được lưu trữ bên trong một Array. Chúng là “nội dung” thực tế mà Array chứa đựng. Ví dụ, trong Array [10, 20, 30], các số 10, 20, và 30 chính là các phần tử.

Các phần tử này có thể thuộc nhiều kiểu dữ liệu khác nhau, tùy thuộc vào ngôn ngữ lập trình và mục đích khai báo Array. Đó có thể là số nguyên (int), số thực (float, double), ký tự (char), chuỗi ký tự (string), giá trị logic (boolean), hoặc thậm chí là các đối tượng phức tạp hơn.

Điều quan trọng cần nhớ (trong các Array truyền thống) là tất cả các phần tử trong cùng một Array phải có cùng kiểu dữ liệu. Một Array số nguyên thì không thể chứa một chuỗi ký tự và ngược lại. Tính đồng nhất này giúp tối ưu hóa việc lưu trữ và xử lý.

Mỗi phần tử chiếm một vị trí xác định trong Array và có thể được truy cập thông qua chỉ số (index) tương ứng của nó. Chúng ta sẽ tìm hiểu về chỉ số ngay sau đây.

Chỉ số (Index): “Địa chỉ” của mỗi phần tử

Chỉ số (Index) là một số nguyên dùng để xác định vị trí duy nhất của mỗi phần tử trong Array. Nó hoạt động như số thứ tự hoặc “địa chỉ” giúp bạn tìm đến đúng phần tử mình cần một cách nhanh chóng và chính xác.

Trong hầu hết các ngôn ngữ lập trình hiện đại (như C, C++, Java, Python, JavaScript), chỉ số của Array bắt đầu từ 0. Đây được gọi là zero-based indexing. Nghĩa là, phần tử đầu tiên của Array có chỉ số là 0, phần tử thứ hai có chỉ số là 1, và cứ thế tiếp tục.

Ví dụ, với Array diemSo = [9, 8, 10]:

• Phần tử 9 có chỉ số là 0.
• Phần tử 8 có chỉ số là 1.
• Phần tử 10 có chỉ số là 2.

Nếu một Array có N phần tử, thì chỉ số hợp lệ của nó sẽ chạy từ 0 đến N-1. Việc truy cập vào một chỉ số nằm ngoài phạm vi này (ví dụ: chỉ số âm hoặc lớn hơn N-1) sẽ gây ra lỗi trong chương trình.

Việc sử dụng chỉ số cho phép truy cập ngẫu nhiên (random access) đến bất kỳ phần tử nào trong Array với thời gian gần như không đổi, bất kể kích thước của Array. Đây là một trong những ưu điểm lớn nhất của cấu trúc dữ liệu này.

Kích thước (Size): Số lượng phần tử Array có thể chứa

Kích thước (Size) của Array là tổng số lượng phần tử tối đa mà Array đó có thể lưu trữ. Kích thước này xác định “sức chứa” của Array. Ví dụ, một Array có kích thước là 5 có thể chứa được 5 phần tử.

Có hai loại Array chính liên quan đến kích thước:

1. Mảng tĩnh (Static Array): Kích thước được xác định cố định ngay tại thời điểm khai báo và không thể thay đổi trong quá trình chương trình chạy. Ngôn ngữ như C, C++, Java (với khai báo cơ bản) thường dùng mảng tĩnh.
2. Mảng động (Dynamic Array): Kích thước có thể thay đổi (tăng hoặc giảm) trong quá trình thực thi chương trình. Các cấu trúc như std::vector trong C++, ArrayList trong Java, hay list trong Python là ví dụ về mảng động.

Đối với mảng tĩnh, bạn cần biết trước số lượng phần tử cần lưu trữ khi khai báo. Nếu khai báo quá nhỏ, bạn sẽ không đủ chỗ chứa. Nếu khai báo quá lớn, bạn sẽ lãng phí bộ nhớ. Mảng động linh hoạt hơn nhưng có thể tốn thêm chi phí khi thay đổi kích thước.

Kích thước của Array (ví dụ là N) liên quan trực tiếp đến chỉ số cuối cùng. Với zero-based indexing, chỉ số cuối cùng hợp lệ sẽ là N-1. Việc biết kích thước là rất quan trọng để tránh lỗi truy cập ngoài phạm vi.

Kiểu dữ liệu đồng nhất (Homogeneous Data Type)

Tính đồng nhất về kiểu dữ liệu (Homogeneous Data Type) có nghĩa là tất cả các phần tử được lưu trữ trong một Array truyền thống phải thuộc cùng một kiểu dữ liệu. Ví dụ, một Array chỉ chứa số nguyên (int), hoặc chỉ chứa chuỗi (string).

Bạn không thể trộn lẫn các kiểu dữ liệu khác nhau trong cùng một Array chuẩn (ví dụ: vừa chứa số nguyên, vừa chứa chuỗi). Điều này khác với một số cấu trúc dữ liệu linh hoạt hơn như list trong Python, nơi bạn có thể lưu trữ các phần tử thuộc nhiều kiểu khác nhau.

Tại sao lại có yêu cầu này? Tính đồng nhất giúp việc quản lý bộ nhớ và xử lý dữ liệu trở nên hiệu quả hơn. Máy tính biết chính xác kích thước của mỗi phần tử, giúp việc tính toán vị trí và truy cập phần tử nhanh chóng hơn. Nó cũng đảm bảo tính nhất quán trong các phép toán thực hiện trên Array.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng một số ngôn ngữ hoặc thư viện có thể cung cấp các cấu trúc giống Array nhưng linh hoạt hơn về kiểu dữ liệu (heterogeneous). Nhưng khi nói về khái niệm Array cơ bản, tính đồng nhất thường là một đặc điểm mặc định.

Lưu trữ trong bộ nhớ (Contiguous Memory Allocation)

Một đặc tính kỹ thuật quan trọng của Array là các phần tử của nó thường được lưu trữ tại các vị trí bộ nhớ liền kề nhau (contiguous memory locations). Điều này có nghĩa là nếu phần tử đầu tiên nằm ở địa chỉ bộ nhớ X, phần tử thứ hai sẽ nằm ngay sát ở địa chỉ X + kích_thước_phần_tử, và cứ thế tiếp tục.

Hãy hình dung bộ nhớ máy tính như một dãy dài các ô nhớ. Khi bạn khai báo một Array, hệ điều hành sẽ tìm một vùng nhớ trống đủ lớn và liên tục để chứa tất cả các phần tử của Array đó.

Việc lưu trữ liền kề này chính là lý do tại sao việc truy cập phần tử Array thông qua chỉ số lại cực kỳ nhanh chóng. Máy tính có thể dễ dàng tính toán địa chỉ chính xác của bất kỳ phần tử nào bằng công thức đơn giản: Địa_chỉ_phần_tử[i] = Địa_chỉ_bắt_đầu + i * Kích_thước_một_phần_tử.

Đây là một ưu điểm hiệu năng đáng kể so với các cấu trúc dữ liệu khác như danh sách liên kết (linked list), nơi các phần tử có thể nằm rải rác trong bộ nhớ và việc truy cập một phần tử cụ thể đòi hỏi phải duyệt qua các phần tử trước đó.

Ví dụ minh họa về Array (Mảng) dễ hiểu

Lý thuyết về Array có thể hơi trừu tượng. Để giúp bạn hình dung rõ ràng hơn, chúng ta sẽ cùng xem xét một số ví dụ minh họa, từ những liên tưởng trong đời thực đến các đoạn mã lập trình cụ thể.

Liên tưởng Array với ví dụ đời thực (Analogy)

Cách tốt nhất để hiểu một khái niệm mới là liên hệ nó với những gì quen thuộc. Dưới đây là một vài ví dụ đời thực có thể giúp bạn hình dung về Array:

• Dãy ghế trong rạp chiếu phim: Hãy nghĩ về một hàng ghế. Mỗi chiếc ghế có một số thứ tự duy nhất (giống như chỉ số – index). Tất cả các ghế trong hàng đều giống nhau (cùng kiểu) và dùng để chứa một người (phần tử – element). Bạn có thể dễ dàng tìm đến ghế số 5 mà không cần đi qua ghế 1, 2, 3, 4.
• Các ô trong khay đựng trứng: Một khay trứng có nhiều ô lõm giống hệt nhau. Mỗi ô dùng để chứa một quả trứng (phần tử). Các ô được sắp xếp theo hàng, cột có thứ tự (chỉ số). Khay trứng có kích thước cố định (ví dụ: 10 trứng).
• Dãy tủ khóa cá nhân (Locker): Trong trường học hoặc phòng tập, thường có dãy tủ khóa được đánh số liên tiếp. Mỗi tủ (vị trí có chỉ số) dùng để chứa đồ đạc của một người (phần tử). Bạn dùng chìa khóa (chỉ số) để truy cập đúng tủ của mình.
• Danh sách học sinh theo số thứ tự: Một danh sách lớp được đánh số thứ tự từ 1 đến N. Mỗi số thứ tự (chỉ số, lưu ý đời thực thường bắt đầu từ 1) tương ứng với tên một học sinh (phần tử).

Những ví dụ này giúp minh họa các ý tưởng cốt lõi: một tập hợp các mục tương tự, được sắp xếp theo thứ tự và có thể truy cập từng mục thông qua vị trí (chỉ số) của nó.

Ví dụ khai báo và sử dụng Array cơ bản (Code)

Bây giờ, hãy xem cách Array được biểu diễn và sử dụng trong một số ngôn ngữ lập trình phổ biến. Chúng tôi sẽ dùng Python và JavaScript làm ví dụ vì tính thân thiện với người mới bắt đầu.

Ví dụ trong Python:

Trong Python, cấu trúc dữ liệu tích hợp sẵn linh hoạt nhất giống Array là list. list của Python là động (dynamic size) và có thể chứa các kiểu dữ liệu khác nhau, nhưng nó hoạt động rất giống Array về mặt truy cập chỉ số.

# Khai báo và khởi tạo một list (hoạt động như Array) chứa điểm số
diem_so = [7, 5, 9, 10, 8]
print("Danh sách điểm:", diem_so)
# Truy cập phần tử đầu tiên (chỉ số 0)
diem_dau_tien = diem_so[0]
print("Điểm đầu tiên:", diem_dau_tien) # Output: 7
# Truy cập phần tử thứ ba (chỉ số 2)
diem_thu_ba = diem_so[2]
print("Điểm thứ ba:", diem_thu_ba) # Output: 9
# Thay đổi giá trị của phần tử thứ hai (chỉ số 1)
print("Thay đổi điểm thứ hai từ 5 thành 6...")
diem_so[1] = 6
print("Danh sách điểm sau khi thay đổi:", diem_so) # Output: [7, 6, 9, 10, 8]
# Xem kích thước (số lượng phần tử) của list
so_luong_diem = len(diem_so)
print("Số lượng điểm:", so_luong_diem) # Output: 5

Đoạn mã Python trên minh họa cách tạo một list, truy cập các phần tử bằng chỉ số (bắt đầu từ 0), thay đổi giá trị của một phần tử và lấy kích thước của list.

Ví dụ trong JavaScript:

JavaScript cũng có đối tượng Array tích hợp sẵn, rất linh hoạt, kích thước động và có thể chứa nhiều kiểu dữ liệu.

// Khai báo và khởi tạo một Array chứa tên các loại hoa quả
let hoaQua = ["Táo", "Cam", "Xoài", "Chuối"];
console.log("Danh sách hoa quả:", hoaQua);

// Truy cập phần tử thứ hai (chỉ số 1)
let quaThuHai = hoaQua[1];
console.log("Hoa quả thứ hai:", quaThuHai); // Output: Cam

// Thay đổi giá trị của phần tử cuối cùng (chỉ số 3)
console.log("Thay đổi quả cuối cùng từ Chuối thành Nho...");
hoaQua[3] = "Nho";
console.log("Danh sách hoa quả sau khi thay đổi:", hoaQua); // Output: ["Táo", "Cam", "Xoài", "Nho"]

// Thêm một phần tử mới vào cuối Array
console.log("Thêm Sầu riêng vào cuối...");
hoaQua.push("Sầu riêng");
console.log("Danh sách hoa quả sau khi thêm:", hoaQua); // Output: ["Táo", "Cam", "Xoài", "Nho", "Sầu riêng"]

// Xem kích thước (số lượng phần tử) của Array
let soLuongHoaQua = hoaQua.length;
console.log("Số lượng hoa quả:", soLuongHoaQua); // Output: 5

Tương tự Python, ví dụ JavaScript cho thấy cách khai báo Array, truy cập và sửa đổi phần tử bằng chỉ số, thêm phần tử mới (push) và lấy độ dài (length).

Các loại Array (Mảng) thường gặp

Khái niệm Array không chỉ dừng lại ở một dãy phần tử đơn giản. Tùy thuộc vào cách tổ chức dữ liệu, chúng ta có thể phân loại Array thành các dạng khác nhau, phổ biến nhất là mảng một chiều và mảng đa chiều.

Mảng một chiều (1D Array): Dạng cơ bản nhất

Mảng một chiều (One-dimensional Array hay 1D Array) là dạng Array đơn giản và phổ biến nhất, trong đó các phần tử được sắp xếp thành một dãy tuyến tính duy nhất. Hầu hết các ví dụ chúng ta đã xem xét từ đầu bài viết đều là mảng một chiều.

Bạn có thể hình dung mảng một chiều như một hàng đơn hoặc một danh sách các phần tử. Việc truy cập bất kỳ phần tử nào trong mảng một chiều chỉ cần sử dụng một chỉ số duy nhất.

Ví dụ: [phần_tử_0, phần_tử_1, phần_tử_2, ..., phần_tử_N-1]

Mảng một chiều rất hữu ích để lưu trữ các danh sách đơn giản như danh sách điểm số, danh sách tên, nhiệt độ trong tuần, v.v. Chúng là nền tảng và dễ hiểu nhất khi bắt đầu làm quen với Array.

Giới thiệu về mảng đa chiều (Multi-dimensional Array)

Mảng đa chiều (Multi-dimensional Array) là Array mà các phần tử của nó lại là các Array khác, tạo ra cấu trúc dữ liệu có nhiều hơn một chiều. Dạng phổ biến nhất là mảng hai chiều (Two-dimensional Array hay 2D Array).

Hãy tưởng tượng mảng hai chiều (2D Array) như một cái bảng hoặc một lưới (grid) có các hàng (rows) và các cột (columns). Mỗi phần tử trong mảng 2D được xác định bởi hai chỉ số: một chỉ số cho hàng và một chỉ số cho cột.

Ví dụ về một mảng 2D (3 hàng, 4 cột):

[
  [1, 2, 3, 4],  // Hàng 0
  [5, 6, 7, 8],  // Hàng 1
  [9, 10, 11, 12] // Hàng 2
]

Để truy cập phần tử có giá trị 7, bạn sẽ dùng chỉ số hàng 1 và chỉ số cột 2 (ví dụ: myArray[1][2]).

Mảng 2D rất hữu ích để biểu diễn các cấu trúc dạng bảng như:

• Bàn cờ trong game (cờ vua, caro).
• Bảng tính Excel.
• Ma trận trong toán học.
• Bản đồ dạng lưới.
• Ảnh bitmap (mỗi phần tử là một pixel).

Ngoài mảng 2D, bạn cũng có thể có mảng ba chiều (3D Array – giống như một khối lập phương) hoặc nhiều chiều hơn nữa, mặc dù chúng ít phổ biến hơn trong các ứng dụng thông thường. Mảng đa chiều yêu cầu nhiều chỉ số hơn để truy cập phần tử (ví dụ: myArray[x][y][z] cho 3D).

Ưu điểm và nhược điểm của Array (Mảng)

Giống như bất kỳ công cụ nào, Array có những điểm mạnh và điểm yếu riêng. Hiểu rõ những ưu và nhược điểm này sẽ giúp bạn quyết định khi nào nên sử dụng Array và khi nào nên tìm kiếm các cấu trúc dữ liệu thay thế.

Ưu điểm nổi bật của Array

• Truy cập ngẫu nhiên nhanh (Fast Random Access): Đây là ưu điểm lớn nhất. Nhờ lưu trữ liền kề và cơ chế chỉ số, bạn có thể truy cập bất kỳ phần tử nào trong Array với thời gian gần như không đổi (độ phức tạp O(1)), bất kể Array lớn đến đâu.
• Đơn giản và dễ sử dụng: Khái niệm Array tương đối dễ hiểu và dễ triển khai cho các nhu cầu lưu trữ dữ liệu cơ bản. Hầu hết các ngôn ngữ đều hỗ trợ Array một cách trực quan.
• Hiệu quả về bộ nhớ (cho mảng tĩnh): Mảng tĩnh thường tốn ít bộ nhớ phụ (overhead) hơn so với các cấu trúc dữ liệu động như danh sách liên kết, vì không cần lưu trữ thêm con trỏ cho mỗi phần tử.
• Nền tảng cho các cấu trúc dữ liệu khác: Nhiều cấu trúc dữ liệu và thuật toán phức tạp hơn (như stack, queue, hash table, heap) được xây dựng dựa trên Array. Hiểu Array là bước đệm quan trọng.
• Tối ưu cho duyệt tuần tự: Việc duyệt qua tất cả các phần tử của Array (ví dụ: bằng vòng lặp for) thường rất hiệu quả do tính chất liền kề của bộ nhớ (tận dụng tốt cache của CPU).

Một số hạn chế của Array

• Kích thước cố định (Fixed Size – đối với mảng tĩnh): Đây là nhược điểm lớn nhất của mảng tĩnh. Bạn phải xác định kích thước ngay từ đầu. Nếu cần thêm phần tử vượt quá kích thước đã khai báo, bạn không thể làm được mà phải tạo Array mới lớn hơn và sao chép dữ liệu cũ sang.
• Chèn và xóa chậm (Slow Insertion and Deletion): Việc chèn hoặc xóa một phần tử ở giữa Array (không phải ở cuối) đòi hỏi phải dịch chuyển tất cả các phần tử phía sau nó để duy trì tính liền kề. Thao tác này tốn thời gian, đặc biệt với các Array lớn (độ phức tạp O(N)).
• Lãng phí bộ nhớ (đối với mảng tĩnh): Nếu bạn khai báo một Array tĩnh với kích thước lớn để “phòng xa” nhưng thực tế chỉ sử dụng một phần nhỏ, phần bộ nhớ còn lại sẽ bị lãng phí.
• Khó khăn trong việc thay đổi kích thước (đối với mảng tĩnh): Như đã đề cập, việc thay đổi kích thước mảng tĩnh thường không khả thi trực tiếp. Mảng động giải quyết vấn đề này nhưng lại đi kèm với chi phí tiềm ẩn khi thay đổi kích thước (reallocation và copying).

So sánh nhanh: Array và List (Trong ngữ cảnh Python)

Đối với những người mới học Python, sự khác biệt giữa khái niệm “Array” truyền thống và cấu trúc dữ liệu list tích hợp sẵn của Python đôi khi gây nhầm lẫn. Dưới đây là so sánh nhanh để làm rõ hơn.

list trong Python cực kỳ linh hoạt. Nó có kích thước động, nghĩa là bạn có thể dễ dàng thêm hoặc bớt phần tử mà không cần lo lắng về việc khai báo kích thước ban đầu. list cũng có thể chứa các phần tử thuộc nhiều kiểu dữ liệu khác nhau trong cùng một list.

Trong khi đó, khái niệm Array truyền thống (ví dụ như array.array trong module array của Python, hoặc Array trong C/Java) thường có kích thước cố định (hoặc việc thay đổi kích thước tốn kém hơn) và yêu cầu tất cả các phần tử phải cùng kiểu dữ liệu (thường là các kiểu số cơ bản).

Vậy khi nào dùng cái nào trong Python?

• Sử dụng list cho hầu hết các trường hợp thông thường khi bạn cần một tập hợp có thứ tự, linh hoạt về kích thước và kiểu dữ liệu. Đây là lựa chọn mặc định và phổ biến nhất.
• Sử dụng array.array (từ module array) khi bạn cần lưu trữ một lượng lớn dữ liệu số và muốn tiết kiệm bộ nhớ hơn so với list. array.array yêu cầu các phần tử phải cùng kiểu số.
• Khi làm việc với tính toán khoa học, thư viện như NumPy cung cấp cấu trúc ndarray (N-dimensional array) cực kỳ mạnh mẽ và hiệu quả cho các phép toán trên mảng số lớn, tối ưu hơn nhiều so với list hay array.array.

Tóm lại, list của Python giống như một phiên bản Array siêu linh hoạt, trong khi các dạng Array truyền thống hoặc chuyên dụng hơn (như array.array, NumPy ndarray) mang lại lợi ích về hiệu quả bộ nhớ hoặc hiệu năng tính toán cho các kiểu dữ liệu cụ thể.

Tổng kết: Những điểm chính cần nhớ về Array

Chúng ta đã cùng nhau khám phá khá nhiều khía cạnh về Array. Để củng cố kiến thức, đây là những điểm cốt lõi bạn cần ghi nhớ:

• Array là gì? Là cấu trúc dữ liệu lưu trữ tập hợp phần tử cùng kiểu, có thứ tự, truy cập qua chỉ số.
• Chỉ số (Index): Dùng để xác định vị trí phần tử, thường bắt đầu từ 0 (zero-based).
• Đặc điểm chính: Lưu trữ liền kề trong bộ nhớ, giúp truy cập ngẫu nhiên nhanh (O(1)).
• Phân loại: Phổ biến là mảng một chiều (danh sách) và mảng hai chiều (bảng/lưới).
• Ưu điểm chính: Truy cập nhanh, đơn giản, hiệu quả (cho mảng tĩnh).
• Nhược điểm chính (mảng tĩnh): Kích thước cố định, chèn/xóa chậm ở giữa.
• Trong Python: list hoạt động tương tự nhưng linh hoạt hơn (động, nhiều kiểu).

Hiểu rõ những điểm này sẽ giúp bạn sử dụng Array một cách hiệu quả và là nền tảng vững chắc để học các khái niệm lập trình phức tạp hơn.

Hy vọng qua bài viết chi tiết này, bạn đã có cái nhìn rõ ràng và đầy đủ về Array (Mảng). Đây thực sự là một viên gạch nền tảng trong bức tường kiến thức lập trình mà bất kỳ ai cũng cần nắm vững. Đừng ngần ngại đọc lại hoặc tìm kiếm thêm ví dụ nếu bạn cảm thấy cần thiết.