Nếu bạn quan tâm đến công nghệ, chắc hẳn bạn đã từng nghe đến thuật ngữ mô hình Client Server. Vậy mô hình Client Server là gì? Bài viết này, InterData sẽ giới thiệu đến bạn khái niệm mô hình Client Server là gì, ưu nhược điểm, cách hoạt động của mô hình Client-Server như thế nào và so sánh sự khác biệt giữa mô hình Client-Server và mô hình Peer-to-Peer.
Mô hình Client Server là gì?
Mô hình Client Server là mô hình phổ biến trong lập trình mạng, bao gồm hai phần chủ yếu máy khách (client) và máy chủ (server). Máy khách có nhiệm vụ gửi yêu cầu đến máy chủ. Máy chủ là nơi cung cấp các tài nguyên và các dịch vụ cho máy khách theo yêu cầu.
Máy chủ có thể là một máy tính riêng biệt hoặc một nhóm máy tính làm việc cùng nhau. Máy khách có thể là bất kỳ thiết bị điện tử nào có khả năng giao tiếp với máy chủ qua mạng như máy tính cá nhân, điện thoại thông minh, máy tính bảng,...
Một ví dụ về mô hình Client Server trong mạng máy tính là khi truy cập một trang web bằng trình duyệt, trình duyệt là Client, còn máy chủ lưu trữ trang web là Server. Trình duyệt sẽ gửi yêu cầu đến máy chủ để lấy nội dung trang web, máy chủ sẽ xử lý yêu cầu và gửi lại nội dung cho trình duyệt bằng cách hiển thị nội dung trang web đến người dùng.
Cách thức hoạt động của mô hình Client Server
Trong mô hình mạng Client Server, server có khả năng xử lý tất cả yêu cầu hợp lệ từ các máy khách trên Internet và phản hồi kết quả cho máy khách đã gửi yêu cầu. Máy chủ sẽ xác minh yêu cầu của máy khách và kiểm tra xem có hợp lệ và được phép hay không. Nếu yêu cầu không hợp lệ hoặc bị từ chối, máy chủ sẽ gửi thông báo lỗi cho máy khách.
Nếu yêu cầu hợp lệ và được chấp nhận, máy chủ sẽ tìm kiếm mọi thông tin dữ liệu cần thiết và phản hồi lại cho máy khách. Máy chủ luôn trong trạng thái sẵn sàng, nên khi máy khách gửi yêu cầu và nếu được chấp nhận, máy chủ sẽ trả kết quả về ngay lập tức.
Để có thể giao tiếp được với nhau, máy khách và máy chủ phải tuân theo một quy tắc chung, được gọi là giao thức. Giao thức là một tập hợp các quy định về cách thức truyền nhận dữ liệu giữa các máy tính. Có nhiều loại giao thức được sử dụng hiện nay trong mô hình Server Client là HTTPS, FTP, TCP/IP,…
Ưu điểm, nhược điểm của mô hình Client Server là gì?
Dưới đây là một số ưu và nhược điểm mà mô hình Client Server trong mạng máy tính mang lại, hãy khám phá ngay dưới đây để hiểu rõ hơn về mô hình này nhé!
Ưu điểm
- Tăng hiệu quả sử dụng tài nguyên: Các máy tính Server có thể chia sẻ tài nguyên của mình cho nhiều máy tính Client giúp tiết kiệm chi phí và tăng khả năng mở rộng.
- Bảo mật dữ liệu: Máy chủ có thể kiểm soát quyền truy cập của các máy khách đến các dịch vụ và dữ liệu, đồng thời áp dụng các biện pháp bảo vệ như mã hóa, xác thực, phát hiện xâm nhập,… Điều này giúp ngăn chặn các hành vi xâm phạm hoặc lợi dụng thông tin trái phép từ bên ngoài hoặc bên trong mạng.
- Tăng khả năng kiểm soát và quản lý: Các máy tính Server có thể thiết lập các quy tắc và chính sách cho các máy tính Client giúp đồng bộ hóa và tiêu chuẩn hóa các hoạt động trong mạng.
- Tăng khả năng tương thích: Các máy tính Client có thể sử dụng các giao thức và phần mềm khác nhau để kết nối với các máy tính Server giúp tăng khả năng tương tác và hỗ trợ đa dạng các ứng dụng.
Nhược điểm
- Phụ thuộc vào server: Nếu server gặp sự cố hoặc bị quá tải, các client sẽ không thể truy cập dịch vụ hoặc bị gián đoạn. Điều này đòi hỏi server phải có khả năng xử lý cao và đảm bảo tính sẵn sàng.
- Chi phí cao: Việc duy trì và nâng cấp server đòi hỏi chi phí cao, bao gồm cả phần cứng, phần mềm và nhân lực. Ngoài ra, server cũng tiêu thụ nhiều điện năng và không gian lưu trữ.
- Bảo mật: Mặc dù server có thể áp dụng các biện pháp bảo mật như mã hóa, xác thực và phân quyền nhưng vẫn có nguy cơ bị tấn công từ bên ngoài hoặc bên trong. Nếu server bị xâm nhập, các client sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Qua tìm hiểu ưu nhược điểm của mô hình client server, chắc bạn cũng đã hiểu thực chất ưu điểm cũng sẽ đi đôi với nhược điểm rồi đúng không. Hãy tiếp tục khám phá sự khác biệt giữa mô hình Client-Server và mô hình Peer-to-Peer ngay sau đây.
So sánh Client Server và Peer to Peer (P2P)
P2P là mô hình mạng trong đó không có sự phân biệt giữa server và client. Mỗi máy tính trong mạng có thể đóng vai trò là cả server và client, cung cấp và yêu cầu các dịch vụ từ các máy tính khác. Các máy tính trong mạng P2P được gọi là peer.
Vậy, sự khác biệt giữa mô hình Client-Server và mô hình Peer-to-Peer là gì? Sau đây là những điểm giống và khác nhau giữa mô hình cơ sở dữ liệu Client Server và P2P:
Giống nhau
Điểm giống nhau của mô hình mạng Client Server và P2P là đều có máy khách gửi yêu cầu đến máy chủ và máy chủ sẽ gửi kết quả thông tin về cho máy khách.
Khác nhau
Đặc điểm | Mô hình Client Server | Mô hình P2P |
Phân quyền | Có sự phân cấp giữa máy chủ và máy khách | Không có sự phân biệt giữa máy chủ và máy khách. Các thiết bị trong mạng P2P đều có vai trò ngang nhau, có thể cung cấp và yêu cầu các dịch vụ từ nhau |
Bảo mật | Bảo mật cao hơn vì server có thể áp dụng các chính sách bảo mật cho các client | Các peer không thể kiểm soát được ai truy cập vào dữ liệu của họ |
Phần cứng và phần mềm | Yêu cầu máy chủ, phần cứng và phần mềm chuyên dụng | Sử dụng khá ít phần cứng |
Rủi ro | Cao, nếu máy chủ gặp sự cố hoặc quá tải, toàn bộ mạng sẽ bị ảnh hưởng | Thấp, nếu một nút gặp sự cố hoặc rời khỏi mạng, các nút khác vẫn có thể tiếp tục hoạt động |
Quản trị | Cần người quản trị | Không cần |
Chi phí | Chi phí cao | Chi phí cao thấp |
Thông qua những chia sẻ về khái niệm mô hình Client Server, cách thức hoạt động, ưu điểm, nhược điểm của mô hình Client Server và so sánh Client Server với Peer to Peer giống và khác nhau ở điểm nào, InterData hy vọng bạn đã hiểu rõ về mô hình này.