Port là một trong những khái niệm tưởng chừng như đơn giản nhưng lại đóng một vai trò rất quan trọng trong các hệ thống mạng và máy tính. Dù bạn là một người mới bắt đầu tìm hiểu về máy tính, quản trị mạng, hay là nhà phát triển phần mềm, việc hiểu rõ về Port sẽ giúp bạn nắm bắt được cách dữ liệu được truyền tải và bảo mật trên các hệ thống mạng.
Trong bài viết này, cùng tìm hiểu khái niệm Port là gì, từ chức năng chính của các loại Port, các loại Port phổ biến đến cách kiểm tra Port mạng trên hệ điều hành Windows. Tất cả sẽ được InterData giải đáp ngay dưới đây!
Port là gì?
Port, hay còn gọi là cổng mạng – là một thuật ngữ chỉ số cổng kết nối được sử dụng trong các giao thức mạng như UDP và TCP, với giao thức bit 16. Đơn giản hơn, port là một cổng giao tiếp giữa các thiết bị, giúp định tuyến và phân loại các gói dữ liệu đi vào hoặc ra khỏi hệ thống.

Mỗi thiết bị cần đăng ký port để có thể gửi và nhận dữ liệu, và việc này được thực hiện thông qua các thuật toán đã được lập trình sẵn. Bạn có thể hình dung port giống như một người gác cổng, quyết định dữ liệu nào được phép ra vào thiết bị của bạn.
Các port được chia thành ba nhóm chính:
- Port từ 0 đến 1023: Đây là các port hệ thống cố định, được sử dụng cho các dịch vụ mạng phổ biến như HTTP (port 80), FTP (port 21), Telnet (port 23), và SSH (port 22).
- Port từ 1024 đến 49151: Đây là các port tùy chỉnh, thường được sử dụng cho các ứng dụng và dịch vụ cụ thể.
- Port từ 49152 đến 65535: Được dùng cho các kết nối tạm thời hoặc ngẫu nhiên, như các kết nối giữa các thiết bị trong thời gian ngắn.
Việc phân chia các port và sử dụng port giúp đảm bảo các gói dữ liệu được truyền đi đúng đích và đảm bảo tính an toàn cho hệ thống mạng của bạn.
Chức năng chính của các loại Port
Port không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc liên lạc giữa các thiết bị, mà còn là lớp phòng thủ quan trọng giúp ngăn chặn các cuộc xâm nhập trái phép. Dưới đây là chi tiết hơn về các chức năng mà Port mạng máy tính mang lại:
Chức năng chọn lọc và truyền tải dữ liệu
Một trong những chức năng chính của port là chọn lọc và truyền tải dữ liệu. Port đảm nhận nhiệm vụ phân loại và truyền dữ liệu giữa các thiết bị qua các giao thức cụ thể.
Ví dụ, khi bạn truy cập một trang web, các dữ liệu từ máy chủ sẽ được truyền qua các port để đến được máy tính của bạn. Mỗi port được đánh số khác nhau sẽ đảm nhận một nhiệm vụ riêng biệt, giúp việc truyền tải dữ liệu hiệu quả và có tổ chức hơn.

Ngăn ngừa xâm nhập trên máy tính qua Port
Bên cạnh việc truyền tải dữ liệu, port còn có vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa xâm nhập trái phép. Mỗi port máy tính đều có thể được giám sát bởi hệ thống bảo mật, như tường lửa, để chặn các kết nối không mong muốn từ bên ngoài.
Các quản trị viên mạng thường sử dụng các quy tắc bảo mật để chỉ mở các port cần thiết và đóng những port không sử dụng để giảm thiểu nguy cơ tấn công từ hacker.
Một số tính năng khác của Port mang lại
Cổng kết nối (Port) đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc kết nối và giao tiếp giữa các thiết bị và phần cứng. Dưới đây là những vai trò khác của cổng Port mà bạn nên biết:
- Kết nối mạng: Các cổng như cổng Ethernet được sử dụng để kết nối máy tính hoặc các thiết bị với mạng LAN, cho phép truy cập internet và các tài nguyên mạng nội bộ khác.
- Kết nối vật lý: Cổng Port cho phép thiết lập kết nối vật lý giữa các thiết bị với nhau. Ví dụ, cổng USB giúp kết nối máy tính với các thiết bị ngoại vi như ổ cứng di động, chuột, bàn phím hoặc máy in.
- Truyền dữ liệu: Một trong những chức năng quan trọng của cổng Port là cho phép truyền dữ liệu giữa các thiết bị kết nối. Ví dụ, cổng Ethernet cho phép truyền dữ liệu trong mạng LAN, giúp các máy tính trong cùng mạng kết nối với nhau, trong khi cổng USB truyền dữ liệu giữa máy tính và các thiết bị ngoại vi.
- Truyền tải âm thanh và hình ảnh: Các cổng như HDMI hoặc cổng âm thanh cho phép truyền tải tín hiệu âm thanh và hình ảnh. Ví dụ, cổng HDMI giúp kết nối máy tính với màn hình hoặc TV, mang đến trải nghiệm hình ảnh và âm thanh chất lượng cao.
- Cung cấp nguồn điện: Ngoài việc kết nối và truyền dữ liệu, một số cổng Port cũng có khả năng cung cấp nguồn điện cho các thiết bị. Ví dụ, cổng sạc USB trên máy tính có thể sạc điện thoại di động, hoặc cổng sạc trên các thiết bị điện tử khác.
Những cổng kết nối này đều có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự giao tiếp linh hoạt và hiệu quả giữa các thiết bị, đồng thời tối ưu hóa trải nghiệm người dùng trong các hoạt động hàng ngày.
Các loại Port phổ biến hiện nay
Phân loại Port theo chức năng
USB (Universal Serial Bus)
USB là loại port phổ biến nhất hiện nay, được sử dụng để kết nối các thiết bị như bàn phím, chuột, ổ cứng ngoài và nhiều thiết bị khác. USB đã trở thành một tiêu chuẩn cho việc truyền dữ liệu nhanh chóng và ổn định giữa các thiết bị ngoại vi và máy tính.

Thunderbolt
Thunderbolt là một cổng kết nối tốc độ cao, hỗ trợ cả dữ liệu và tín hiệu video. Thunderbolt thường được tìm thấy trên các thiết bị của Apple và đang dần trở nên phổ biến nhờ khả năng truyền tải dữ liệu nhanh chóng.
Ethernet
Ethernet là loại port chủ yếu được sử dụng để kết nối máy tính với mạng cục bộ (LAN). Nó đảm bảo tốc độ truyền tải dữ liệu cao và là tiêu chuẩn trong các hệ thống mạng doanh nghiệp và gia đình.
HDMI (High-Definition Multimedia Interface)
Port HDMI được thiết kế để truyền tải tín hiệu âm thanh và hình ảnh chất lượng cao giữa các thiết bị như TV, máy tính và máy chiếu. Đây là một lựa chọn lý tưởng cho việc phát trực tuyến video độ phân giải cao.
Audio Jack
Port Audio Jack 3.5mm là loại port tiêu chuẩn để kết nối tai nghe, loa và các thiết bị âm thanh khác. Mặc dù đang dần bị thay thế bởi các kết nối không dây, Audio Jack vẫn là một phần quan trọng trong nhiều thiết bị.

DisplayPort
Port DisplayPort tương tự như HDMI, nhưng thường được sử dụng trong các thiết bị chuyên nghiệp và màn hình máy tính với mục đích truyền tín hiệu video chất lượng cao.
Phân loại Port theo phiên bản và tiêu chuẩn
Các port còn được phân loại dựa trên các phiên bản và tiêu chuẩn kỹ thuật. Dưới đây là một số port phổ biến được phân loại theo giao thức truyền tải:
- 88 – TPC – Trivial File Transfer Protocol (TFTP): Giao thức truyền file đơn giản, thường được sử dụng cho các mục đích như boot mạng.
- 66 – TPC – Oracle SQLNET: Sử dụng trong kết nối cơ sở dữ liệu Oracle.
- 50 – TPC – Remote Mail Checking Protocol (RMCP): Dùng để kiểm tra mail từ xa.
- 46 – TPC – Message Processing Module (send): Giao thức cho việc gửi tin nhắn.
- 45 – TPC – Message Processing Module (receive): Giao thức cho việc nhận tin nhắn.
- 42 – TPC – Host Name Server – Microsoft WINS: Dùng trong hệ thống tên miền của Microsoft.
- 38 – TPC – Route Access Protocol (RAP): Giao thức truy cập lộ trình.
- 25 – TPC – Simple Mail Transfer Protocol (SMTP): Giao thức tiêu chuẩn để gửi email.
- 23 – TPC – Telnet: Một giao thức kết nối từ xa.
- 22 – TPC/UDP – SSH Remote Login Protocol: Sử dụng để kết nối SSH an toàn.
- 21 – TPC – File Transfer – FTP control: Giao thức truyền file (FTP) điều khiển.
- 20 – TPC – File Transfer – FTP data: Giao thức truyền file (FTP) dữ liệu.
Ngoài ra còn phải nhắc đến các phiên bản Port khác như: 110 – TCP UDP – Port Office Protocol (POP) Version 3, 119 – TCP UDP – Network News Transfer Protocol, 130 – TCP UDP – Cisco FNATIVE, 143 – TCP UDP – Internet Message Access Protocol (IMAP) Mail Server và cuối cùng là 161 – TCP UDP – SNMP.
Các yếu tố ảnh hưởng đến việc đăng ký Port
Khi đăng ký và quản lý các port, có nhiều yếu tố cần được xem xét để đảm bảo hiệu suất và khả năng bảo mật của hệ thống như:
Ổ cứng và hiệu suất lưu trữ của máy
Thông số ổ cứng của máy tính đóng vai trò quan trọng trong việc lựa chọn cổng port phù hợp. Loại cổng và số lượng cổng sử dụng sẽ phụ thuộc vào dung lượng và hiệu suất của ổ cứng.
Vì vậy, việc hiểu rõ thông số kỹ thuật của ổ cứng, chẳng hạn như dung lượng và tốc độ đọc/ghi, sẽ giúp bạn lựa chọn loại port tối ưu nhất.
Bạn nên tìm hiểu kỹ thông tin hoặc nhờ chuyên gia tư vấn để đảm bảo cổng kết nối được sử dụng một cách hiệu quả, giúp tối ưu hiệu suất làm việc của hệ thống.

Kho lưu trữ và khả năng chứa dữ liệu
Mỗi loại cổng port sẽ phù hợp với những loại dữ liệu và tập tin nhất định, tùy thuộc vào dung lượng và định dạng tập tin mà thiết bị của bạn hỗ trợ. Để chọn cổng port phù hợp, bạn cần lưu ý hai yếu tố chính:
- Loại tập tin mà hệ thống của bạn thường xử lý (ví dụ: video, hình ảnh, tài liệu, v.v.).
- Dung lượng lưu trữ khả dụng của thiết bị.
Nếu chọn loại cổng port không phù hợp với loại tập tin và dung lượng lưu trữ, bạn có thể gặp khó khăn trong việc nhập hoặc xuất dữ liệu, đặc biệt là khi xử lý các tập tin lớn hoặc đa dạng định dạng.
Việc chọn đúng cổng sẽ giúp bạn duy trì hiệu suất ổn định và bảo mật thông tin tốt hơn trong quá trình sử dụng.
Hướng dẫn kiểm tra số lượng Port mạng trên hệ điều hành Windows
Khi đã hiểu rõ Port là gì và các tính năng quan trọng của nó, qua đó, để kiểm tra số lượng port mạng đang mở trên Windows, bạn có thể thực hiện theo các bước hướng dẫn sau đây:
Bước 1: Mở hộp thoại RUN: Bạn có thể mở bằng cách sử dụng thanh tìm kiếm của Windows hoặc nhấn tổ hợp phím Windows + R. Ngoài ra, bạn cũng có thể dùng tổ hợp Windows + X để truy cập nhanh các công cụ hệ thống.
Bước 2: Trong hộp thoại RUN, nhập lệnh “cmd” và nhấn “Enter” để mở cửa sổ dòng lệnh (Command Prompt).
Bước 3: Tại cửa sổ Command Prompt, gõ lệnh “ipconfig” và nhấn “Enter” để xem thông tin mạng của thiết bị.
Bước 3: Tiếp theo, nhập lệnh “netstat” và nhấn “Enter” để hiển thị danh sách toàn bộ các port đang hoạt động trên hệ thống của bạn, bao gồm trạng thái kết nối và các cổng đang mở.

Các bước trên giúp bạn theo dõi tình trạng mạng và port một cách hiệu quả, đặc biệt hữu ích khi cần kiểm tra bảo mật hoặc quản lý kết nối mạng trên thiết bị của mình.
Xem thêm: Thông tin về các cổng mà bạn phải mở trong tường lửa của Windows
Cách bảo vệ máy tính bằng cách quản lý port mạng
Việc quản lý port mạng là một trong những biện pháp quan trọng giúp bảo vệ máy tính của bạn khỏi các cuộc tấn công mạng và xâm nhập trái phép. Dưới đây là những bước cơ bản để bảo vệ máy tính bằng cách quản lý port mạng hiệu quả:
- Đóng port không sử dụng: Tắt các dịch vụ không cần thiết và chặn port qua tường lửa để hạn chế rủi ro.
- Sử dụng tường lửa: Tường lửa giám sát và chặn lưu lượng không mong muốn, bảo vệ các port khỏi các kết nối trái phép.
- Sử dụng VPN: Mã hóa kết nối mạng qua các port để bảo vệ dữ liệu khỏi nghe lén và tấn công.
- Kiểm tra port thường xuyên: Dùng công cụ như netstat hoặc Nmap để kiểm tra các port mở, phát hiện rủi ro.
- Cấu hình bảo mật cho port quan trọng: Thay đổi port mặc định (như SSH), giới hạn quyền truy cập chỉ cho địa chỉ IP đáng tin cậy.
- Sử dụng phần mềm diệt virus: Cập nhật phần mềm và hệ điều hành để phòng tránh tấn công vào các port mở.
- Thiết lập cảnh báo bảo mật: Nhận thông báo khi có hoạt động bất thường qua các port.
Một số câu hỏi liên quan về Port mạng
Làm thế nào để kiểm tra port mạng đang mở trên máy tính?
Có nhiều cách để kiểm tra port đang mở, bạn có thể sử dụng Command Prompt (cmd) trên Windows hoặc Terminal trên macOS và Linux với các lệnh như netstat hoặc ss.
Ví dụ, trên Windows, bạn có thể mở cmd và gõ netstat -a
để xem danh sách các port đang mở. Ngoài ra, cũng có các công cụ trực tuyến và ứng dụng giúp bạn kiểm tra port một cách dễ dàng hơn.
Port mạng có ảnh hưởng đến tốc độ internet không?
Port mạng không trực tiếp ảnh hưởng đến tốc độ internet. Tốc độ internet phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như băng thông đường truyền, chất lượng đường truyền, thiết bị mạng,… Tuy nhiên, nếu một ứng dụng sử dụng port bị chặn hoặc bị xung đột, nó có thể gây ra hiện tượng lag hoặc mất kết nối.
Các ứng dụng phổ biến sử dụng những port mạng nào?
- Duyệt web: 80 (HTTP), 443 (HTTPS)
- Email: 25 (SMTP), 110 (POP3), 143 (IMAP)
- Truyền file: 21 (FTP)
- Kết nối từ xa: 22 (SSH), 3389 (RDP)
- Chia sẻ file: 445 (SMB)
- DNS: 53 (DNS)
Vai trò của port mạng trong IoT (Internet of Things) là gì?
Port mạng đóng vai trò quan trọng trong IoT, cho phép các thiết bị IoT (như cảm biến, camera, thiết bị gia dụng thông minh) giao tiếp và trao đổi dữ liệu với nhau và với internet.
Hiểu rõ về Port là một phần quan trọng trong việc quản trị hệ thống và bảo vệ dữ liệu mạng. Từ việc phân loại chức năng cho đến quản lý bảo mật, các port đóng vai trò không thể thiếu trong hệ thống mạng hiện đại.
InterData.vn cung cấp các giải pháp máy chủ chất lượng cao, bao gồm: Thuê Server với toàn quyền kiểm soát phần cứng, Thuê Cloud Server linh hoạt và mở rộng dễ dàng, Thuê VPS cho hiệu suất ổn định với chi phí hợp lý, và Thuê Hosting phù hợp cho các website nhỏ. Tất cả các dịch vụ đều sử dụng hạ tầng hiện đại với bộ vi xử lý AMD EPYC Gen3 và ổ cứng NVMe U.2, đảm bảo hiệu suất tối ưu, tốc độ truy xuất nhanh chóng và độ ổn định cao với uptime lên đến 99.99%. Đồng thời, InterData cũng cung cấp hỗ trợ kỹ thuật 24/7/365, giúp khách hàng yên tâm sử dụng dịch vụ.
InterData
- Website: Interdata.vn
- Hotline 24/24: 1900-636822
- Email: [email protected]
- VPĐD: 240 Nguyễn Đình Chính, P.11. Q. Phú Nhuận, TP. Hồ Chí Minh
- VPGD: Số 211 Đường số 5, KĐT Lakeview City, P. An Phú, TP. Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh